Książka: Sukces i szczęście: Dobry los a mit merytokracji

Bill Gates to niewątpliwie utalentowany programista, który dzięki ciężkiej pracy zbudował jedną z najbardziej rozpoznawalnych firm na świecie. Ale czy udałoby mu się to, gdyby jako nastolatek nie miał dostępu do zaawansowanego komputera, o którym większość jego rówieśników mogła tylko pomarzyć? A Mona Lisa – czy to faktycznie wybitne arcydzieło, czy może jedynie obraz, który znany jest z tego, że jest znany?
Na te pytania próbuje odpowiedzieć Robert H. Frank – światowej klasy ekonomista i jeden z najpopularniejszych wykładowców w Stanach Zjednoczonych. Jego zdaniem istnieje coś, co często bywa pomijane w historiach spektakularnych sukcesów. Coś, co mogłoby osłabić przesłanie trenerów rozwoju osobistego twierdzących, że „twoje osiągnięcia zależą tylko od ciebie”. Coś, co mogłoby podkopać opowieść uzasadniającą rosnące nierówności.
Chodzi o szczęście.
Zdaniem Franka szczęście to nie tylko wyjątkowy zbieg okoliczności czy drobne, losowe zdarzenie, które w jakiś cudowny sposób wpływa na nasze życie. To wszystko, co może pomóc człowiekowi zdobyć przewagę nad innymi. Jeśli jedną z pewniejszych dróg do odniesienia sukcesu jest edukacja, szczęściem może być urodzenie się w kraju, w którym szkolnictwo stoi na odpowiednio wysokim poziomie. Jeśli popularność zdobywają utwory, książki czy dzieła sztuki, które początkowo zostaną ocenione pozytywnie, to szczęście twórcy może zależeć właśnie od tej pierwszej opinii, która posłuży pozostałym za punkt odniesienia. Bez właściwego momentu i miejsca przyjścia na świat, bez spotykania przypadkowych i pomocnych ludzi, bez wybrania sobie właściwych rodziców okazuje się, że ciężka praca i talent często nie wystarczą, by spełnił się amerykański sen.
W hiperkonkurencyjnym świecie XXI wieku Frank próbuje opowiedzieć niepopularną i kontrowersyjną historię, która godzi w podstawy merytokracji. W fascynującym eseju łączy osobiste doświadczenia z wynikami badań z zakresu psychologii i ekonomii behawioralnej. Proponuje też własną receptę na taki stan rzeczy. Zauważa, że im wyżej zajdziemy, tym bardziej przywiązujemy się do opowieści o swojej wyboistej drodze do sukcesu. Jednak jak pokazują badania – ci, którzy przyjęli do wiadomości, że szczęście odegrało w ich życiu znaczącą rolę, byli gotowi pomóc innym, kierując się prostą wdzięcznością. A co byłoby – pyta Frank – gdybyśmy spróbowali sprawiedliwe podzielić się szczęściem?


"Książka ma szansę zmienić opinię czytelników nieprzekonanych wcześniej do roli szczęścia i uwarunkowań społecznych w określeniu zamożności i powodzenia ludzi, natomiast u czytelników przekonanych do tej wizji świata wywoła chęć wykorzystania jej w rozmowach i spotkaniach ze znajomymi. (…) książka aż prosi się o to, by ją sprezentować kolegom przekonanym o tym, że są kowalami własnego losu i koleżankom uznającym, że do wszystkiego co mają, doszły wyłącznie swoją własną ciężką pracą".

Dr Maciej Szlinder, redaktor „Praktyki Teoretycznej”, autor książki "Bezwarunkowy dochód podstawowy. Rewolucyjna reforma społeczeństwa XXI wieku" (PWN 2018)


"Przyzwyczailiśmy się myśleć, że sukces jest wynikiem inteligencji, ciężkiej pracy i konsekwencji w dążeniu do celu. Robert Frank rzeczowo wskazuje, że to obraz fałszywy. Na sukces w dużym – czasem nawet w przeważającym – stopniu składają się również zbiegi okoliczności i czynniki, na które nie mamy wpływu. I im więcej osób ma tego świadomość, tym lepiej dla nas wszystkich".

Kamil Fejfer, twórca Magazynu Porażka, autor książki "Zawód"


Robert H. Frank
Profesor zarządzania i ekonomii, wykładowca Cornell University. Studiował matematykę i statystykę, a w 1972 zrobił doktorat z ekonomii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. W trakcie swojej kariery wykładał również w Stanford, Paryżu i Berlinie. W latach 60. był wolontariuszem Korpusu Pokoju w Nepalu, gdzie uczył matematyki. Felietonista „New York Timesa”. Autor bestsellerowych książek ekonomicznych, m.in. "Dlaczego piloci kamikadze zakładali hełmy? Czyli ekonomia bez tajemnic" czy "Mikroekonomia jakiej jeszcze nie było". Jego najbardziej znaną pracą jest "Społeczeństwo, w którym zwycięzca bierze wszystko", w której razem z Philipem J. Cookiem przedstawił wpływ technologii na rynki.



[Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018]