Książka: Własne miejsca

Z przyjemnością sięgam do polskiej literatury współczesnej pisanej przez kobiety i o kobietach, która choć "lekka", powinna prezentować przyzwoity poziom. W ostatnich latach, oprócz Hanny Kowalewskiej i jej cyklu o Zawrociu, nie mogłam znaleźć niczego, co by mi się podobało. Po kilku podejściach (Nurowska, Kalicińska, Cygler, Szwaja, Grochola), zrażona i pełna uprzedzeń – prawie zrezygnowałam. I wtedy wpadły mi w ręce "Własne miejsca"! Książka zainteresowała mnie głównie ze względu na tzw. em...

Czy możliwe jest zrozumienie innej kultury? A może język jest granicą, za którą mentalność, uczucia, doświadczenia historyczne stają się niepojęte? I pomimo iż usiłujemy się zrozumieć, zbliżyć, zaprzyjaźnić, kochać, to język, świadomość, odmienność biografii uniemożliwia pełne porozumienie.

Co prawda można nauczyć się nowych sposobów życia, a nawet śmiać się z tego samego, ale to droga tylko w jedną stronę. Być emigrantem oznacza, że już na zawsze zgubiło się swoje miejsce, że nie można wrócić, a nawet gorzej, że nie ma dokąd wracać...

To opowieść o Polsce i Szwecji, o miejscach, które odmiennie doświadczają, gdzie próżno szukać odbicia jednego w drugim. A jeśli, to tak jak w pękniętym lustrze... I o ludziach usiłującym się zrozumieć, którym coś na dnie, uniemożliwia prawdziwe spotkanie.


"Emigrant w polskiej literaturze ma miejsce szczególne, emigrantka w zasadzie nie ma go wcale. Katarzyna Tubylewicz we »Własnych miejscach« znakomicie portretuje postawę »polskiej żony« Szweda - jej wewnętrzne dojrzewanie, próby ogarnięcia dwóch bardzo różnych kultur i wciąż towarzyszące bohaterce poczucie obcości.

Autorka w sposób przejmujący, a jednocześnie pozbawiony patosu, z niezwykłą wnikliwością językową, odkrywa przed nami »obce« wzory zachowań; idąc tropem poszczególnych słów, dociera do sedna kulturowej inności.

Ta książka to również historia miłości - i tej polskiej, romantycznej, i tej powściągliwej, protestanckiej. To koleje związków tradycyjnych i partnerskich, histerycznych i »rozsądnych«, ale też dzieje przełamywania stereotypów. Czy język, w jakim mówimy wpływa na to, jak kochamy? A może wystarczy uczucia po prostu wyrażać, nie pozwolić im odejść, nie przegapić ich? Bohaterowie nie powtarzają błędu Barbary Niechcicowej, w porę zauważając swoje szczęście".

Grażyna Plebanek

[Wydawnictwo Jacek Santorski & Co., 2005]