Dodany: 03.06.2017
|
Autor: il93
Zbigniew Koźliński, żołnierz Armii Krajowej, przedstawia w tej autobiograficznej powieści losy swoje i współtowarzyszy broni w czasie okupacji na Wileńszczyźnie oraz po wojnie, w konspiracji na terenach wyzwolonej Polski. Te migawki wspomnień dają sugestywny obraz pokolenia oddającego swoje młode życie w służbie ojczyźnie. Napisane ze swadą i żołnierską empatią, są ważnym świadectwem myśli i postaw tych, którzy pomimo ciągłego ocierania się o śmierć, bardzo chcieli żyć.
Zbigniew Koźliński (1922–2016) – urodzony w Krasnym Grodzie nad Niemnem (woj. nowogródzkie). Ojciec, wywodzący się z Polonii smoleńskiej, był oficerem armii gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego; matka, urodzona w Taszkiencie jako córka zesłańca po Powstaniu Styczniowym, powróciła do Polski po wojnie z bolszewikami w 1920 roku. Mieszkali w Czarnowszczyźnie, w majątku położonym koło Szczuczyna Nowogródzkiego, gdzie Zbigniew Koźliński uczęszczał do gimnazjum; ostatecznie jednak ukończył gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Grodnie. Harcerz – w 1939 roku zdobył trzeci stopień sprawności (trzy mewki) w szybownictwie sportowym, w szkole lotniczej w Brasławiu.
W 1939 roku ranny w czasie obrony Grodna przed bolszewikami. Ojciec został aresztowany, zaś matka i siostra zostały wywiezione do Kazachstanu, skąd powróciły w 1946 roku, wynędzniałe i schorowane. On sam na polecenie matki uciekł z transportu.
W konspiracji działał w ZWZ i AK, jako łącznik z Warszawą. Wielokrotnie przekraczał granicę z Generalną Gubernią. Później walczył w partyzantce, w 77. pp AK („Niedźwiadki”). W bitwie z SS pod Dubiczami został ciężko ranny (gangrena, amputacja nogi); przeżył dzięki niezwykłej ofiarności wielu ludzi.
Ukrywał się pod zmienionym nazwiskiem, z „dokumentami” ze szpitala w Królewcu, gdzie rzekomo został wywieziony na przymusowe roboty, a następnie „repatriowany” do Polski z Białorusi.
Po wojnie studiował na Politechnice w Łodzi. Pracował w instytutach naukowych i biurach projektów w Warszawie. Posiada kilka patentów.
Wydał książki wspomnieniowe „Czas Wernyhory” (1997) i „Czerwoni z Dobrego Domu” (2007), zbiór wierszy partyzanckich „Na drogach swych” (1985; współautor Halina Ludwikowska) oraz album poetycko-malarski „Tam za rzeką, za mgłą był rodzinny mój dom” (2011). Jest współautorem opracowania „Europa nieprowincjonalna” (1999).
[Norbertinum, 2017]