Książka: Kobieta w czasach katedr

Zwykliśmy sądzić, że co najmniej do czasu sufrażystek kobietę traktowano jako istotę gorszą niż mężczyzna. Skoro już Arystoteles uważał kobiety za niedoskonałych mężczyzn, a w II wieku Anno Domini jeden z Ojców Kościoła, Tertulian, określał płeć niewieścią jako wrota diabła… Régine Pernoud udowadnia jednak, że tytułowej kobiecie w czasach katedr – czyli czasach średniowiecza – wiodło się dużo lepiej niż w oświeconej nowożytności i wieku XIX. Od Dhuody, autorki pierwszego traktatu poświęconego...

Lubię tę francuską szkołę historyczną: zamiast nudnych i tak naprawdę nic nie mówiących faktów z historii politycznej, badacze pokazują życie zwykłego człowieka. Pernoud mówi o średniowieczu rzeczy, które wywróciły mi do góry nogami całe wyobrażenie tych czasów :-). I chwała jej za to! Kobieta w pełni uczestnicząca, ba - nawet kreująca życie całej Europy, kobieta jako element świata kultury, jako inspiracja i twórca. A książka napisana w sposób bardzo lekki, wzbogacona ciekawostkami i doku...

Czytelnik, zwłaszcza nie znający wcześniejszych polskich przekładów książek Régine Pernoud ("Alienor z Akwitanii", "Heloiza i Abelard", "Królowa Blanka"), będzie zapewne zaskoczony prezentowaną tu wizją średniowiecza, tak bardzo odległą od szkolnego stereotypu. Jawi się ono jako epoka w wielu przejawach życia, społecznego, duchowego, materialnego, nie tylko wytrzymująca porównanie z innymi okresami w dziejach, ale nawet górująca nad nimi - a to głównie za sprawą większej roli pierwiastka żeńskiego: dzięki bezimiennej rzeszy zwykłych kobiet, przede wszystkim zaś dzięki zastępowi niewiast niepospolitych, świętych, władczyń, intelektualistek, wojowniczek, w których cieniu giną skarlali mężczyźni, odwiecznie zresztą starający się poprowadzić ludzkość w jak najgorszym kierunku. Owo "inne spojrzenie", wysoka temperatura emocjonalna, aura sympatycznej tendencyjności, jaką przepojona jest ta książka - to nie jedyne jej atuty. Dodać tu trzeba dociekliwość i skrupulatność źródłoznawczą profesjonalnej archiwistki oraz sprawność pióra, godną renomy uznanej firmy popularyzatorskiej, jaką autorka cieszy się w swoim kraju.

[Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990]