"Policjanci wprowadzają własnych ojców, matki do wagonów, sami zamykają drzwi na zasuwę, jakby przybijali gwoździe do wieka trumny jeszcze za życia. Tempo pracy szalone, ucisk w skroniach, nieznośny ból w sercu i jedna idea: zaraz zabierzemy żony z dziećmi i uciekniemy z tego przeklętego placu. Jeden policjant wręcz ojcu swemu truciznę, a jego braciszek, śliczny szesnastoletni chłopak krzyczy i płacze: »Zygmunt, Zygmunt, a dla mnie«. Jak mrok zapada, wszystkich już załadowano. Niemcy dochodzą do żon policyjnych, zaczynają je segregować, dzieci nie będą zwolnione!
Calek, Calek, co mam robić?
Zygmunt, co mam robić?
Mojsze, co mam robić?
Mężowie nasi, co mamy robić?
Nieprzytomny chwytam Aluśkę, krew krwi mojej i odstawiam na bok. Stoi sama, zdziwiona, głodna i śpiąca. Może nie rozumie, czemu ojciec, taki dobry zawsze dla niej, zostawia ją samą, w ciemnościach. Stoi i nie płacze, tylko oczy się świecą, te oczy, wielkie oczy!".
Calek Perechodnik "Spowiedź"
Calek Perechodnik (1916-1944) urodził się w Otwocku w średniozamożnej rodzinie żydowskiej. Kształcił się w polskim gimnazjum, studiował w Tuluzie we Francji, gdzie w roku 1937 zdobył dyplom inżyniera agronoma. Po powrocie do Polski ożenił się z Anną Nusfeld, współwłaścicielką kina "Oaza" w Otwocku. Sam zajął się prowadzeniem składu materiałów budowlanych. W sierpniu 1940 urodziło się ich jedyne dziecko Athalie. 19 sierpnia 1942 żona i córka Perechodnika zostały wywiezione z otwockiego getta do Treblinki, gdzie zostały zamordowane. On sam ukrywał się w Warszawie i tam zginął po kapitulacji powstania warszawskiego w październiku 1944.
Fundusz im. Tadzia Kolskiego wspiera badania naukowe i publikacje materiałów dotyczących przedwojennego życia Żydów polskich oraz historii Zagłady.
Fundusz został stworzony przez kuzynów Tadzia Kolskiego z myślą o upamiętnieniu śmierci tego piętnastoletniego chłopca, zastrzelonego przez hitlerowców w Warszawie 20 lipca 1944 (w dniu zamachu na Hitlera).
Nowa edycja serii "Żydzi polscy". Klasyka źródłowej literatury żydowskiej XX wieku, bezpośrednie świadectwa życia Żydów na ziemiach polskich - w większości opowiadające o doświadczeniu Holokaustu. W serii znajdują się nie tylko teksty Żydów związanych z Polską, ale i osób, które trafiły tu wyłącznie na pewien czas - przeważnie decyzją niemieckich oprawców. Ich losy splotły się bowiem nierozerwalnie z historią Polski i z historią polskiej społeczności żydowskiej.
[Ośrodek Karta, Dom Spotkań z Historią, 2011]