Dodany: 01.03.2016
|
Autor: KKwiat
Spotykamy je wszędzie: w okazałych kościołach, w drewnianych kościółkach pod lipami, w kapliczkach ukrytych w konarach drzew, na kamiennych postumentach, pod daszkami z drewna, blachy, eternitu, przy ludzkich sadybach, polnych drogach i w lesie. Upamiętniają zdarzenia radosne i smutne, ludzkie nadzieje, niedole i prośby. Wizerunki świętych i błogosławionych, bo o nich tu mowa, w kościołach i kapliczkach przydrożnych, to stały element polskiego krajobrazu: malowani na desce i płótnie, ciosani w kamieniu i drewnie, często nieforemni, prości, toporni, są nie tylko pięknym motywem dekoracyjnym, ale też cennym źródłem informacji o ludziach i ich życiu. Nie zawsze można natychmiast odczytać, kogo gości przydrożna kapliczka czy ściana kościoła; postać jest podobna do postaci, twarz do twarzy. Jedyną informację stanowi często atrybut (z łac.), element związany z życiem i działalnością przedstawionej osoby, jej godło, symbol. Może nim być: gest rąk, detal ubioru, przedmiot towarzyszący świętemu, sytuacja, w której go przedstawiono.
Informacje o atrybutach, życiu i działalności świętych i błogosławionych to klucz do ich rozpoznania, często pomocny także przy datowaniu obiektu, interpretacji jego głównych funkcji, historii.
Niniejsze opracowanie dotyczy ikonografii hagiograficznej będącej jedną z dziedzin ikonografii ogólnej*.
---
* Urszula Janicka-Krzywda, "Wstęp", w: "Patron – atrybut – symbol", wyd. Pallottinum, 1993, s. 5.