Książka: Ani kroku do tyłu: Wspomnienia żołnierzy walczących w batalionach karnych

Poprawna polityczne historia II wojny światowej głosi, że „wielka wojna ojczyźniana” byłą bohaterską walką narodów Związku Radzieckiego z hitlerowskim okupantem. Gdy jednak odłożymy na bok tę wersję, okazuje się, że tylko w 1941 roku oddziałom Wehrmachtu poddało się 3,3 mln radzieckich żołnierzy. Aby temu zapobiec, Stalin powołał do życia bataliony i kompanie karne, których członkowie zyskiwali „szansę” odkupienia win w boju. Nieprzypadkowo nazywano ich „tymczasowymi” – choć służba w jednostce trwała 3 miesiące, dla wielu szeregowców kończyła się tragicznie na placu bitwy. Do ich historii powrócił po latach rosyjski badacz Artiom Drabkin, a w efekcie powstała książka „Ani kroku do tyłu. Wspomnienia żołnierzy walczących w batalionach karnych” (Wydawnictwo Oskar). To głos żołnierzy, którzy, nieraz z błahych przyczyn, tracili stopnie i odznaczenia i w jednej chwili stawali się mięsem armatnim, służącym do rozpoznania walką, rozbrajania pól minowych pod ogniem wroga czy przekraczania w pierwszej linii rzek. Mimo czającej się wszędzie śmierci – do końca wojny poległo lub zostało rannych ponad 170 000 żołnierzy tych jednostek – imponowali oni odwagą i dojrzałością. Jak wspomina jeden z nich, „kiedy widzisz, że 12 osób, które znasz, leżą zabici… […] resztki młodzieńczej romantyki od razu wietrzeją, trzeba szybciej dorosnąć, stać się prawdziwym mężczyzną…”.

[Oskar, 2015]