Książka: Król kłania się i zabija

Herta Müller - jedna z najwybitniejszych postaci współczesnej literatury niemieckiej - urodziła się w rumuńskim Banacie. Dzieciństwo i młodość spędziła w kraju komunistycznej dyktatury. Tam rozpoczęła się jej kariera literacka, szybko przerwana zakazem publikacji. Prześladowana przez władze, wyemigrowała do Niemiec. Zdobyła uznanie na arenie międzynarodowej, o czym świadczą liczne przekłady oraz nagrody, w tym Nagroda im. Kleista (1994), Europejska Nagroda Literacka Aristeion (1995) oraz Nagroda Fundacji im. Konrada Adenauera w dziedzinie literatury (2004). W 2005 roku Herta Müller otrzymała Berliner Literaturpreis-Heiner-Müller-Gastprofessur.

Dziewięć esejów, tworzących najnowszą książkę Herty Müller, układa się w prywatną i polityczną autobiografię pisarki: dzieciństwo w banackiej wsi, matka cierpiąca głód na zesłaniu na Ukrainie, ojciec, który zapija swoją esesmańską przeszłość, samobójstwa przyjaciół i popełnione na nich morderstwa oraz emigracyjne życie autorki w Niemczech. "Król kłania się i zabija" to także refleksja nad istotą języka: żyjąc w państwie dyktatury, Müller doświadczyła języka jako narzędzia represji, ale również jako narzędzi oporu wobec totalitarnej władzy.


"Porażająca siła tych esejów kryje się w tajemnicy pięknego języka. Każde ze słów jest poważne, to znaczy waży więcej niż cała książka".
Michael Naumann, "Die Zeit"

"Język Herty Müller wyciosany jest z innego materiału niż ten, jakim przemawia duża część współczesnej literatury niemieckiej, przypominający rozpieszczoną roślinkę pokojową".
Andrea Köhler, "Neue Züricher Zeitung"

[Wydawnictwo Czarne, 2005]

Myślałam sobie, kiedy przyjmowałam posadę, że nie może tam być tak źle jak w szkołach. Nawet w tym państwie musi być miejsce na odrobinę dzieciństwa, takie maluchy nie są chyba poddawane niszczycielskim wpływom ideologii, one mają jeszcze swoje klocki, lalki i tańce. [...] Spytałam, czy przypominają sobie wczorajszą piosenkę. Wtedy jeden chłopiec powiedział: "Towarzyszko musimy najpierw zaśpiewać hymn". Spytałam: "Chcecie czy musicie?". Dzieci krzyknęły chórem: "Tak chcemy!". Poddałam się i po...