Książka: Pod schodami: Życie codzienne służby domowej w początkach XX w. w Anglii

Kiedy czytamy literaturę poprzednich wieków – aż do połowy XX stulecia – niejednokrotnie uderza nas, jak wielkie znaczenie w powieściowej rzeczywistości odgrywa służba domowa. Ileż to razy dowiadujemy się, że zubożali bohaterowie nie mogą już płacić kucharce tyle, co dotąd, że wierna niania, która wypiastowała pana domu wraz z jego rodzeństwem, zajmuje się teraz jego dziećmi, że bystra pokojówka czy czujny stary kamerdyner wiedzą o swoich chlebodawcach lub ich gościach coś, co może się przydać i...

W XXI wieku służba domowa jest domeną kilku kamerdynerów, gospodyń czy nianiek, dzięki którym najbogatsze domy w kraju nadal zachowują dawny blask. Za te usługi służba każe sobie jednak słono płacić. Tymczasem jeszcze przed stu laty praca w charakterze pomocy domowej była najbardziej popularną formą zatrudnienia.

Biorąc pod uwagę, że w edwardiańskiej Anglii większość społeczeństwa żyła w nędzy, praca w charakterze służącego była zajęciem pożądanym, bo pozwalała nie przymierać głodem. Nie była to jednak prosta ścieżka kariery. Niezależnie od sprawowanej funkcji pomywaczki, gospodyni czy kamerdynera służący musiał być na każde skinienie pana i pani domu przez 24 godziny na dobę. Musiał harować od świtu do zmierzchu, otrzymując za to nędzną zapłatę i ciasny, niewygodny pokój, usytuowany zwykle na strychu lub w piwnicy. Podczas gdy pracodawca jadał posiłki składające się z dziewięciu dań, warte tyle, co sześcioletnie zarobki pokojówki, służba dojadała w piwnicy zimne resztki z pańskiego stołu.


[Wydawnictwo Bellona, 2015]