Książka: Billy Budd

"Billy Budd" to druga ze słynnych powieści Hermana Melville'a, przyćmiona nieco przez popularność "Moby Dicka". To klasyczna pozycja marynistyczna, przedstawiająca historię Billy'ego - nieco naiwnego, młodego, uczciwego i lubianego przez kolegów marynarza, który pada ofiarą intryg, jakie knuje przeciw niemu zły z natury oficer. Stopniowo narastający konflikt między tymi postaciami musi doprowadzić do tragedii; i tak też się dzieje. Omawiana powieść, mimo swych niewielkich rozmiarów, nie jest ...

"Billy Budd" to ostatni utwór Hermana Melville’a. Do jego miłośników należeli Thomas Mann, Albert Camus i Hannah Arendt. Wydana po raz pierwszy w roku 1924 nowela od niemal stu lat wzbudza podziw, a zarazem rodzi liczne kontrowersje. W zależności od perspektywy "Billy’ego Budda" można uznać za przypowieść moralną, prawomyślną lub bluźnierczą alegorię teologiczną, traktat o suwerenności, analizę dialektyki pożądania seksualnego i władzy politycznej, wreszcie opowieść o samej naturze opowieści i próbach dotarcia do prawdy. Najpewniej zaś ów arcydzielny testament wielkiego mistrza literatury amerykańskiej zaplata w sobie wszystkie te wymiary i aspekty.


"Co do Billy’ego, którego pochodzenie pozostanie zagadką, nie sposób rozstrzygnąć, czy mamy do czy­nienia z aniołem lub chrystusopodobnym zbawcą, czy też z osobnikiem może ujmującym, ale po prostu nie­zbyt rozgarniętym. […] Czy Billy naprawdę reprezentuje czyste dobro i nieskażoną naturę? […] Czy naprawdę jest Adamem sprzed upadku, skoro i na jego naturze diabeł odcisnął swoje piętno? A może tak właśnie wygląda nasza natura, nawet ta sprzed upadku?"

- z posłowia Adama Lipszyca

[PIW, 2019]