Książka: Dymy nad Birkenau

Czytajac tę książkę nie spodziewałam się, że aż tak bardzo mnie wzruszy. Przeczytałam już kilka książek poruszających temat obozów koncentracyjnych, ale ta odarta jest z wszystkich upiększeń. Autorka przedstawiła okrutną prawdę, która jest tym dobitniejsza, że pisarka obok opisów życia w obozie przedstawia poetyckie wręcz obrazy przyrody, wspomnień i marzeń, wprowadzając czytelnika w stan otępienia i totalnego szoku. Dodatkową rekomendacją tej książki może byc fakt, iż została ona dołączona do d...

Czytałem już wiele książek dotyczących obozów koncentracyjnych... Wszystkie niby opisują to samo, ale każda jednak czymś się różni od pozostałych. Czytając "Dymy nad Birkenau" miałem wrażenie, jakbym czytał dziennik napisany przez osobę stojącą z boku, jednocześnie cały czas zdawałem sobie sprawę, że autorka uczestniczyła bezpośrednio w tych wydarzeniach. W przeciwieństwie do np. książki Grzesiuka (według mnie zdecydowanie najlepszej o tej tematyce) czy książki Grudzińskiego, nie ma tu wielu dia...

Przed chwilą odłożyłam "Dymy nad Birkenau". Czytałam tę książkę jako młoda dziewczyna, teraz już szron na głowie i widzenie świata, i literatury, inne... Dojrzalsze i głębsze. Kwestia znalezienia języka dla opisu koszmaru obozów koncentracyjnych była podstawowym problemem dla twórców - bez względu na to, czy tragedię obozów przeżyli, czy nie. Szmaglewska, mam wrażenie, napisała książkę terapeutyczną - dla wszystkich, którym udało się przetrwać, i swoiste epitafium dla tych, którzy odeszli. L...

Jedno z najważniejszych świadectw losu więźniów i ofiar obozu Auschwitz-Birkenau i jednocześnie jedna z pierwszych literackich relacji z piekła na ziemi.


"Na ściany, podłogi, cegły padła tu krew i opowiada o ludziach, którzy tu ginęli. Zostali tam, gdzie polała się ich krew. To nic, że ściany później zabielono wapnem. Te ściany są nadal czerwone".


Seweryna Szmaglewska po aresztowaniu przez gestapo spędziła dwa i pół roku w obozie Auschwitz-Birkenau, gdzie doświadczyła wyczerpującej pracy fizycznej i kilku ciężkich chorób. Gdy w styczniu 1945 r. więźniów obozu pognano w marszu śmierci, udało jej się uciec. Od pierwszych dni wolności przystąpiła do opisania tego, co niewyobrażalne. Tak w ciągu kilku miesięcy powstał pierwszy dokument o nazistowskiej machinie zagłady. Książka ukazała się przed końcem 1945 roku.

Wydanie zawiera niepublikowane listy z obozu, rysunki Seweryny Szmaglewskiej tworzone w trakcie pisania oraz fragmenty najważniejszych recenzji oraz wypowiedzi samej autorki o książce.


"Pisałam w obawie, że hitlerowcy umiejący w mistrzowski sposób zacierać ślady swoich zbrodni zdołają zatrzeć je tak, by uniknąć kary. Pisałam jednym tchem, jak zeznanie świadka przed sądem, niemal akt oskarżenia, w przekonaniu, że uzupełniony innymi dowodami, natchnie on narody wolą unieszkodliwienia mordercy".

Seweryna Szmaglewska


"Ta książka jest spokojna i skupiona. Nie znajdziesz w niej tanich łez, lirycznej łatwizny, koniunkturalnej kalkulacji na efekt, na egzaltację, na histerię. Znajdziesz za to surowe w swej prostocie, przejmujące prawdą oskarżenie zbrodni, oskarżenie wypisane czarną smugą krematoryjnego dymu".

Wilhelm Mach


Seweryna Szmaglewska (1916-1992) - pisarka i jedyna Polka zaproszona do złożenia zeznań w procesie norymberskim. Przyszła na świat w Przygłowie, niedaleko Piotrkowa Trybunalskiego. Studiowała na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Łódzkim. Po wybuchy wojny wróciła do Piotrkowa, gdzie pracowała jako ratowniczka w szpitalu i uczyła na tajnych kompletach. Osiemnastego lipca 1942 roku została aresztowana przez gestapo i przewieziona do obozu Auschwitz-Birkenau. 18 stycznia 1945 roku udało jej się uciec z marszu śmierci. Debiutowała w 1945 roku książką "Dymy nad Birkenau", w której opisała swoje obozowe przeżycia. W lutym 1946 książka została włączona jako materiał dowodowy przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. Przez lata była wiceprezesem Rady Naczelnej ZBoWiD. Opublikowała między innymi: "Zapowiada się piękny dzień" (1960), "Czarne stopy" (1960), "Niewinni w Norymberdze" (1972), "Dwoje smutnych ludzi" (1986). Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi i Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki I stopnia.


[Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2020]

Dostałam tę książkę do rąk, jak miałam 10 lat, to było za wcześnie. Byłam w ciężkim szoku, ale pod wrażeniem...

Uwielbiam książki o obozach koncentracyjnych, a "Dymy nad Birkenau" uważam za jedną z lepszych, gdyż w sposób prawdziwy ukazuje oczami więźniarki obóz. Czytając książkę ma się wrażenie, że czuje się swąd palonych ciał i szczury biegające po więźniarkach.