Konformizm przesądza o trwałości ładu społecznego, wartości, wzorów osobowych zachowujących porządek społeczny. Bunt jest reakcją zmierzającą do określenia nowych celów, jest usiłowaniem zmiany istniejącej struktury – tak we "Wstępie" prof. Nikitorowicz określa dwa podstawowe typy postaw społecznych, umożliwiających osiągnięcie takiej, a nie innej tożsamości zbiorowej. Obie postawy w społeczeństwie są niezbędne, by utrzymać konieczną równowagę, jednak współczesny nam chaos aksjologiczny prowadzi do wynaturzenia obydwu typów. Paradoksalnie, nie bez przyczyny książka omawiająca patriotyzm i nacjonalizm, zjawiska będące efektem (braku) dialogu kulturowego, powstała właśnie w Białymstoku, tyglu narodowościowym, kolebce dziedzictwa wielokulturowego. Miejsce, gdzie przez stulecia ścierały się i wzajemnie dopełniały dziedzictwa rozmaitych narodowości, ras czy religii, szczególnie żywo musiało zareagować na współczesne zaostrzenie postaw, kumulację emocji i politykę zaciśniętej pięści. Gdzie przebiega cienka granica między patriotą a nacjonalistą? W którym momencie hasła narodowościowe nabierają wydźwięku szowinistycznego? Kiedy bohater przeradza się w bandytę? Dlaczego młodzi ludzie tak chętnie wybierają opcje skrajne? Zgromadzeni w tomie autorzy w jednej kwestii pozostają zgodni: agresja i nienawiść to najczęściej zawoalowane formy strachu i dezorientacji.
Cel publikacji pozostaje więc dwojaki: 1. nakreślić problem, nazwać go i uświadomić; 2. wskazać możliwe środki przeciwdziałania polityce nienawiści, zaakcentować rolę edukacji, podkreślić możliwości, jakie daje dialog kulturowy i umiejętność otwarcia się na Innego. Cel ten osiągnięto z naddatkiem.
[Oficyna Wydawnicza Impuls, 2014]