Dodany: 04.09.2015
|
Autor: olina
Mało jest w kręgu kultury europejskiej pism o sztuce, które tak odpowiadałyby dziełom malarskim swojej epoki, tak emanowały ich atmosferą i tak trafnie wyrażały dążenia artystyczne swego wieku jak niewielka książeczka L.B. Albertiego „Della pittura”. Jako sposób mówienia i myślenia o sztuce jest ona czymś rewelacyjnym w swojej samodzielności i nowości. […] „Della pittura” jest niezastąpionym źródłem problematyki, sposobu myślenia i estetyki quattrocenta w najwyższych jego przejawach. Alberti przenosi radykalnie, za jednym zamachem, akcent z nastawienia technicznego, manualnego dawnych podręczników malarskich na sprawę intelektu, świadomości, odkrywczości wizualnej. Jego umiejętność wyeksponowania wszystkich wątków, jasność sformułowań, niezachwiana pewność wizji artystycznej, jego trzeźwość umysłu, wysoki intelektualizm w połączeniu z bezpośrednią świeżością – są zjawiskiem rzadkim i wspaniałym.
W rozprawie Albertiego znajdziemy w zalążku wszystkie niemal motywy przewodnie estetyki, krytyki i pedagogii malarskiej XV w. U niego mają one jednak walor poznawczy; są ściśle powiązane z realizowaniem nowej sztuki, narzucaniem nowego ideału artystycznego – podstawa odkrywcza, przejawiająca się zarówno w stosunku do natury, jak i do antyku, chęć dorównania starożytnym, ale na modłę swoistą, włoską, toskańską*.
---
* „Wstęp”, w: Leone Battista Alberti, „O malarstwie”, przeł. Lidia Winniczuk, wyd. Ossolineum; Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1963, s. XVIII.