Książka: Dostatek

Tak szczerze, między nami: ilu kanadyjskich pisarzy mieliście okazję czytać? Gdyby się okazało, że kilku, to utrudnię pytanie, byście nie poczuli się zbyt oczytani: a ilu znacie kanadyjskich pisarzy urodzonych na Nowej Fundlandii? I co, już trudniej? Tak, jest taka wyspa, nie wymyśliłem jej sobie. Słynie ona z rybołówstwa i... no, to w zasadzie kończy listę jej osiągnięć, choć może się nieco zagalopowałem i "słynie" jest też zbyt mocnym określeniem. Nowa Fundlandia w teorii należy do Kanady, lec...

Historia lubi zataczać kręgi. Często teraźniejszość miesza się z przeszłością. Czasami odnosimy wrażenie, że nie ma różnicy pomiędzy tym, co było, a tym, co się właśnie dzieje. Tymi zdaniami mogłabym podsumować swoje wrażenia po przeczytaniu „Dostatku” Michaela Crummeya. Może jeszcze warto byłoby dodać do tego sformułowanie „now the once” – „już niekiedy”, czy w jakimś bliżej nieokreślonym czasie - „jakby czas był jedną chwilą nieustannie zataczającą kręgi wokół siebie”[1]. I tak jak czas, kręgi...

Nowe oblicze realizmu magicznego. Tam, gdzie Márquez spotyka się z Faulknerem.


W tej niezwykle bogatej powieści ojczysta wyspa Michaela Crummeya, nowofundlandzkiego poety i prozaika, jawi się jako kraina zawieszona między rzeczywistością a mitem. Nie kryjąc inspiracji twórczością Márqueza i wpisując swoją powieść w nurt realizmu magicznego, Crummey przedstawia prawie dwieście lat z życia mieszkańców dwóch osad rybackich.

Wybrzeża Nowej Fundlandii to w "Dostatku" zamknięty świat, targany nieustającymi konfliktami między zabobonem a religijną doktryną, ciemnotą a postępem, starotestamentowymi obsesjami a nadzieją i łagodnością. Świat, w którym rozpaczliwe łaknienie miłości i lepszego życia przekazywane jest z pokolenia na pokolenie niczym nieuleczalna choroba.

Rybacy próbują co roku wydrzeć nieprzyjaznej przyrodzie dość pożywienia, by przetrwać kolejną srogą zimę. Ich życie jest naznaczone nie tylko codziennym trudem, ale również niezwykłymi, niewytłumaczalnymi wydarzeniami. Akcja książki rozpoczyna się w momencie, gdy w brzuchu uwięzionego na płyciźnie wieloryba bohaterowie znajdują tajemniczego mężczyznę: bladego, niemego i cuchnącego rybą – ale żywego. Czy kojarzący się z biblijnym Jonaszem zagadkowy przybysz odmieni ich los?

[Wiatr od Morza, 2013]