Książka: Morfina

Są takie książki, które już od pierwszych stron zwiastują czytelnikowi, że będzie miał do czynienia z czymś wartym poświęconego mu czasu i uwagi. Wszystko to rzecz jasna kwestia gustu, oczekiwań i preferencji osobistych, ale są, gwarantuję. Czarują swoim charakterem, narracją i wyrazistością. Fascynują i w związku z tym pobudzają chęć do ich głębszego poznawania, dzielenia z nimi codzienności, uczenia się ich. Taki odpowiednik miłości od pierwszego wejrzenia (jestem w stanie w nią uwierzyć, w ko...

Mamy październik 1939 r., Konstanty Willemann budzi się w Warszawie po kapitulacji i stopniowo wraca do rzeczywistości. Konstanty jest synem Niemca i Ślązaczki, ale został wychowany w kulcie polskości. Jest morfinistą, jest kobieciarzem, jest maminsynkiem, jest żołnierzem, jest bon vivantem. Z rozdziału na rozdział dowiadujemy się o Konstantym kolejnych rzeczy, które sprawiają, że lubimy go coraz mniej. Mimo to, kiedy Willemann zostaje wciągany w kolejne intrygi, z działalnością wywiadowczą włąc...

Rec. Tymoteusz Wronka Ocena: 4,5/6 Morfina Szczepana Twardocha jest chyba najgłośniejszą polską powieścią ubiegłego roku: przyniosła śląskiemu autorowi Paszport Polityki, a także nominacje do prestiżowych nagród literackich, takich jak Gdynia czy Nike. Wydawałoby się więc, że o takiej książce nie można (i nie wypada) powiedzieć złego słowa, ale według niżej podpisanego, nie jest to wcale najlepszy utwór tego autora. Powieść ma wiele mówiący podtytuł Warszawa 1939: kobiety,...

Myślimy (i może lubimy tak myśleć), że każdego człowieka da się opisać pewnym zestawem określeń, które mogą stworzyć obraz kompletny, prosty i jednoznaczny. Czasami z mniejszym lub większym powodzeniem sami próbujemy wpasować się w określone etykietki. Szczepan Twardoch w swojej najnowszej powieści obrazuje takie właśnie zmagania człowieka z własną tożsamością. Polak. Niemiec. Mężczyzna. Mąż. Ojciec. Oficer ułanów. Nieudany artysta. Bon vivant. Dziwkarz. Łajdak. Morfinista. Wszystkie te, niek...

Szczepan Twardoch (ur. 1979) pisarz i publicysta. Studiował socjologię i filozofię. „Morfina” to jego szósta powieść. Ostatnio opublikował szeroko komentowany „Wieczny Grunwald”, wyróżniony przez jury Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza, i zbiór opowiadań „Tak jest dobrze”, nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia. Mieszka w Pilchowicach na Górnym Śląsku.


Szalona, transowa... powieść psychologiczna, historyczna, sensacyjna, skandaliczna.


Pierwsze dni okupacji niemieckiej. Warszawa trwa w niepewności. W mieście ukrywa się Konstanty Willemann, syn niemieckiego oficera o arystokratycznych korzeniach i spolszczonej Ślązaczki, podporucznik, który po kampanii wrześniowej próbuje uwolnić się od obowiązków wojskowych. Ma trzydzieści lat, żonę i syna. Matka wychowała go na Polaka: służył w polskim wojsku, ożenił się z Polką, ale dla Willemanna to wciąż zbyt mało, by wiedzieć, kim właściwie jest.

Dotąd prowadził w Warszawie rozrywkowe życie bon vivanta, obracał się w artystycznych kręgach. W rozwiązłości i narkotyzowaniu się nie przeszkodziła mu nawet wojna. Ten „człowiek bez serca i ojczyzny” pragnie nade wszystko zdobyć kolejną buteleczkę morfiny i mimo okupacji żyć swoim dawnym życiem bywalca i kobieciarza.

Zanurzony w nocnym życiu Warszawy, poznaje Stefana Witkowskiego, przywódcę otoczonej aurą skandalu konspiracyjnej organizacji wywiadowczej, zwanej muszkieterami. Konstanty wbrew swojej woli pod przybranymi nazwiskami rozpoczyna działalność konspiracyjną, która tylko pogłębi jego dylematy i doprowadzi do wielu dramatycznych wydarzeń...

[Wydawnictwo Literackie, 2012]

Książkę dostałem do przeczytania przed wakacjami od koleżanki z pracy. I to z nie najlepszą recenzją z jej strony na dodatek ("kupiłam, przeczytałam połowę, ale jakoś nie wciągnęło..."). Sami przyznacie, że kiepska zachęta do lektury... Autora kojarzę z kilku recenzji, wywiadów i jak widzę w ocenach w Biblionetce – z jednej dawno temu czytanej antologii (nie pamiętam, czy mi się podobało, czy nie opowiadanie Twardocha – do sprawdzenia później). "Morfinę" czyta się ciężko – mnie momentami koja...

Myślę, że Hela życzy mi śmierci. Chciałaby zostać wdową w czerń spowitą, pielęgnować mój grób z krzyżem brzozowym, wychowywać Jureczka w przekonaniu, iż jego tatuś był dzielnym Polakiem, potem pozwolić jakiemuś przystojnemu oficerowi opiekować się nią i Jurkiem, przyjmować jego pomoc, zakochać się w nim z wzajemnością, ale nie dać się oczywiście ani tknąć palcem, i potem w rozdzierającej serce scenie nie przyjąć oświadczyn. Przyznać: tak, kocham, ale nie mogę, ja już mam męża, Konstanty oddał ży...

Sama nie wiem, czemu dałam taką ocenę (5). Bo nie za bohatera, który od początku jest mierny i miękki, a na koniec beznadziejny. I nie za styl – bo nie ma subtelności i światłocieni, a szarpać, urywać i wprowadzać chtoniczne coś każdy średni pisarz potrafi. Pewnie – za całokształt, za pomysł, za inne spojrzenie, odwagę, świetne postaci trzecioplanowe, krótkie wycieczki w przyszłość, perełki z II RP. Gdyby było mniej postmodernistycznie, może dałabym nawet 6, ale np. romans Dzidzi Rochacewicz z M...