Książka: W rajskiej dolinie wśród zielska

Dość rzadko sięgam po zbiory reportaży, literaturę faktu pisaną przez dziennikarzy, którzy próbują, niestety często bezskutecznie, ożywić temat, choć ten już dawno stracił aktualność. Niewiele tego rodzaju publikacji broni się aktualnością, a jeszcze mniej - wspaniałym talentem autora. Hanna Krall czy Ryszard Kapuściński to nieliczne przykłady, że można pisać ulotne teksty o niezwykłej aktualności, które przejmują, każą się zatrzymać, pomyśleć, zapierają dech z emocji. Właśnie do takich książ...

Zdarza się, chociaż nie tak znowu często, że książka okrzyknięta dziełem wybitnym wydaje mi się nudna, źle napisana, irytująca. Zawsze wtedy zadaję sobie pytanie, czy to ze mną jest coś nie tak, czy też cała reszta świata nie dostrzega tego, co dla mnie oczywiste. Pół biedy, kiedy dotyczy to beletrystyki, bo wtedy rozbieżności w ocenie mogę sobie wytłumaczyć moim ewentualnym brakiem wrażliwości na literaturę piękną wysokich lotów. Trudniej jednak znaleźć przyczynę tak wielkich różnic w odbiorze,...

Jeśli ktoś lubi literaturę faktu i lubi czytać o Rosji, to jak najbardziej polecam tę książkę. Tom co mi się najbardziej podobało, to umiejętność, z jaką autor przedstawia historie Rosji poprzez historie żyjących tam ludzi. Przedstawia sylwetki różnych ludzi, od konstruktora karabinu Kałasznikowa do bezdomnych żyjących na dworcu. Pokazuje, jak żyli ludzie w ZSRR i jak zmieniło się ich życie po rozpadzie imperium.

"Rajską doliną jest były Związek Radziecki wspominany przez bohaterów reportaży Jacka Hugo-Badera jako kraina mlekiem i miodem płynąca. Mleko było wprawdzie chudziutkie, a miód rzucano do sklepów tylko z okazji świąt państwowych. Nostalgia jednak pozostała i wyłazi wszystkimi szparami betonowych bloków na prowincji i eleganckich domów z cegły w miasteczku kosmonautów pod Moskwą. »Rosyjska dusza jest jak spaniel, nawet jak mu jest wesoło, ma mordę rozpaczliwie smutną« — pisze autor. I maluje obrazki z byłego imperium tak plastycznie, że niemal czuje się dym biełomorów, najtańszych papierochów, przez które kolejni dwaj mężowie Sofii Pietrowny z Workuty zmarli na raka, i smród wódki »Stolicznej« od rosyjskiego generała w Czeczenii".

Anna Żebrowska

[Wydawnictwo Czarne, 2010]