Książka: Oblężone: Piekło 900 dni blokady Leningradu w trzech przejmujących świadectwach przetrwania

W czerwcu 1941 roku Hitler wypowiedział wojnę Związkowi Radzieckiemu, a już w sierpniu wydał rozkaz okrążenia Leningradu, zniszczenia broniącej go armii i ofensywy na Moskwę. Niemcy nie chcieli miasta zdobywać, natomiast Stalin z powodów psychologicznych nie chciał go poddać – dla jednych był on centrum wielowiekowej kultury rosyjskiej, dla innych kolebką rewolucji; w efekcie Leningrad był oblegany przez Niemców przez 29 miesięcy, od września 1941 do stycznia 1944 roku. Szacuje się, że w tym cza...

Dziś wśród starych rupieci znalazłam puszkę kleju do tapet, zrobionego z makaronowych odpadów. Ważyła kilogram! Cudownie! [...]
- Ugotujmy gęstą breję - Dima modlitewnie złożył ręce.
- Wykluczone - sprzeciwiłam się stanowczo. - Będziemy gotować zupę na stugramowych porcjach. Wówczas kleju starczy na dziesięć dni.
- Masz rację, naturalnie - zgodził się markotnie. - Ty zawsze masz rację - dodał mściwie.

Jelena Koczyna, "Dziennik czasu blokady"


Zaszłam do Achmatowej, mieszka w suterenie po dozorcy [...]. Na rzuconych niedbale deskach - materacyk, a na jego skraju - zawinięta w chusty, z zapadniętymi oczami - Anna Achmatowa, "muza płaczu", chluba poezji rosyjskiej - wyjątkowa, wielka Poetka. Jest skrajnie wycieńczona, chora, wystraszona. A ja mam napisać dla Europy, jak się broni Leningrad - centrum kultury na światowym poziomie. Nie dam rady tego zrobić, dosłownie opadają mi ręce.

Olga Bergholc, "Zakazany dziennik"


Podczas blokady pierwszym, najważniejszym warunkiem zabezpieczenia socjalnego była rodzina. [ ... ] Tak bolesne, tak straszne były te rodzinne powiązania w tak niezwykłej bliskości, w ciasnocie, że trudno było już odróżnić miłość od nienawiści - do tych, od których nie można uciec. Uciec nie można było; obrazić, dotknąć - tak. A więzy i tak się nie rozpadały.

Lidia Ginzburg, "Zapiski człowieka oblężonego"

[Ośrodek "Karta", 2011]