Czy to prawda, że stary prezydent powołał armię zombi, żeby stawić czoło armii amerykańskiej?
W wierzeniach Haitańczyków kraj bez kapelusza jest miejscem, w które odchodzą dusze zmarłych. Powieść Dany’ego Laferrière’a to literacka podróż po Haiti – tym rzeczywistym i tym wyobrażonym. Narrator, pisarz, który powraca do kraju po dwudziestu latach emigracji, musi na nowo odnaleźć się w niegdyś dobrze sobie znanym świecie. Nie chodzi tu jednak tylko o nostalgiczny powrót do przeszłości. Bohater przyjeżdża z konkretną misją: chce napisać reportaż z zaświatów. A że w kraju wudu wszystko jest możliwe, trafia na trop armii zombi, która grasuje w miasteczku Bombardopolis…
"Kraj bez kapelusza" to wybuchowa mieszanka stylów i gatunków: literackiego reportażu, autobiografii, powieści satyrycznej i mitu. Nuty nostalgii przeplatają się tu z ironią i pastiszem, a pozornie lekka forma skrywa poważne polityczne i metafizyczne wątki. Laferrière ma własny, rozpoznawalny ton, który czyni zeń jednego z najważniejszych współczesnych pisarzy haitańskich.
"– A co pan sobie wyobraża! Że Amerykanie będą trąbili o tym, że nie byli pierwsi? Mówią, że Kennedy dostał szału, kiedy dowiedział się o obecności Haitańczyka na Księżycu, najwyraźniej przybyłego tam przed Armstrongiem.
– Nigdy nie słyszałem tej historii.
– Oczywiście, to tajemnica państwowa".
(fragment)
Dany Laferrière (ur. 1953 r. na Haiti) zaczynał jako dziennikarz prasowy i radiowy. W 1976 roku, po zamordowaniu przez reżim Duvalierów jego przyjaciela, wyemigrował do Kanady, a potem do Stanów Zjednoczonych. Zadebiutował w 1985 roku prowokacyjną powieścią "Jak bez wysiłku kochać się z Murzynem" (PIW, 2004, przeł. Jacek Giszczak). Charakterystycznymi cechami pisarstwa Laferrière’a są humor, swoista pikanteria oraz ironiczny dystans, z jakimi traktuje poważne skądinąd kwestie tożsamości, emigracji i kondycji rodzinnego kraju zdewastowanego przez dyktatury. W Polsce poza jego debiutem ukazał się także "Smak młodych dziewcząt" (Świat Książki, 2009, przeł. Jacek Giszczak). W 2009 roku Laferrière otrzymał Nagrodę Médicis za powieść "L’Énigme du retour". Jest także autorem scenariuszy filmowych, kilka z jego powieści zostało zekranizowanych.
[Karakter, 2011]