Książka: Jedenasta powieść, osiemnasta książka

Jeżeli komuś nie przeszkadza niespieszne tempo akcji, dobitne powtarzanie tych samych informacji, zawarta w wątkach powieści wiedza geograficzna, ekonomiczna, a nawet administracyjna – powinien czytać Solstada. Można jeszcze dodać, że jego styl przypomina modny teraz patchwork. Pisarz miesza gatunki, umie przejść od mrocznej powieści psychologicznej przez lekką obyczajową do prozy publicystycznej – w jednej niedużej książce. Inną cechą jego twórczości jest pozorna beznamiętność – realistyczn...

"Jedenasta powieść, osiemnasta książka" jest portretem starzejącego się intelektualisty, Bjørna Hansena, który żyjąc w poczuciu przypadkowości, niedopasowania i nudy, decyduje się podjąć radykalne środki, żeby temu zaradzić. Zostawia żonę i małe dziecko, by razem z kochanką przeprowadzić się z Oslo do Kongsberg, na prowincję, gdzie zamierza rozpocząć nowe życie. Ale to, co go spotyka, nie spełnia jego oczekiwań. Hansen coraz bardziej odsuwa się od społeczeństwa, poświęcając się stopniowo myśli o ekscentrycznym eksperymencie. Pod wpływem niejasnego impulsu, korzystając z pomocy miejscowego lekarza, doktora Schiøtza, symuluje wypadek samochodowy na Litwie. Całkiem zdrowy siada na wózku inwalidzkim, zdecydowany spędzić w ten sposób resztę życia, prowadząc niebezpieczną grę z samym sobą i ze społeczeństwem, które okłamuje. Co kieruje eksperymentatorem? Co kieruje lekarzem, utajonym narkomanem, gdy postanawia on pomóc w tej mistyfikacji?

Solstad kolejny raz podejmuje tematykę gry społecznej i jej granic, możliwości poznania samego siebie i odkrycia prawdziwej natury człowieka, która wciąż stanowi najbardziej niezrozumiałą i fascynującą zagadkę.

[Smak Słowa 2011]