Książka: Życie i myśli JW Pana Tristrama Shandy

Są takie książki, zapomniane nieco, które setki lat temu torowały drogę ku współczesnej literaturze. Lata, długie lata zapomnienia spowodowały, że dla takich dzieł brak miejsca na listach szkolnych lektur czy półkach sieciowych księgarń. O ich istnieniu na ogół można dowiedzieć się przypadkiem — przeglądając księgozbiory powiatowych bibliotek, wertując antologie, albo czytając inne dzieło literackie. Ja w zbiorze esejów Milana Kundery natknąłem się na wskazówkę, czego i z jakich powodów powi...

Pierwszą myślą, jaka przyszła mi do głowy na widok tej książki, było pytanie: czego można spodziewać się po XVIII-wiecznym autorze angielskim, ale po przeczytaniu mogę odpowiedzieć z czystym sumieniem: tak wyglądają wyżyny angielskiego poczucia humoru, błyskotliwości i polotu. Autor zabiera nas w podróż, która prowadzi meandrami życia tytułowego bohatera. Podróż ta jednak nie jest tak prosta, jak początkowo mogłoby się wydawać. Zahaczamy w niej bowiem o losy wuja i ojca Tristrama Shandy, a t...

Żałuję, że mój ojciec albo moja matka, albo raczej oboje, ponieważ jadnako byli do tego obowiązani, nie pomyśleli, co robią, kiedy mnie poczynali...
Gdyby bowiem zastanowili się we właściwy sposób, jak wiele zależy od tej ich czynności: że tyczy ona nie tylko wytworzenia istoty obdarzonej rozumem, lecz przypuszczalnie również szczęśliwego ukształtowania i konstytucji jej ciała, a być może talentów i typu umysłowości, oraz - chociażby o tym nie wiedzieli - że skłonności i humory, jakie w nich podówczas górowały, mogą wpłynąć na przyszłość całego rodu tej istoty... Gdyby to należycie zważyli i przemyśleli, i postąpili zgodnie z wynikiem swych rozumowań, najgłębiej jestem przekonany, że ukazałbym się światu w postaci zgoła innej niż ta, w jakiej ujrzą mnie zapewne czytelnicy.

---
* Laurence Sterne, "Życie i myśli J.W. Pana Tristrama Shandy", t.1, tłum. Krystyna Tarnawska, Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik", 1974, s. 8.