Książka: Zespolenia; Historie nie historie

Zamieszczone w tym tomiku „Zespolenia” Roberta Musila (1880–1942) były drugą z kolei książką opublikowaną (po „Niepokojach wychowanka Törlessa” w r. 1906) za jego życia (1911), tom opowiadań „Spuścizna za życia” zaś, którego część trzecią stanowią „Historie nie historie”, książką ostatnią (1936 r.)*.

Mimo iż „Zespolenia” spotkały się w swoim czasie z bardzo ostrą odprawą ze strony krytyki literackiej, zdobywając sobie zaledwie parę głosów entuzjastycznych, i zostały docenione dopiero po śmierci pisarza, stanowią one bardzo ważne ogniwo na tej drodze psychologicznych i socjologicznych odkryć literatury i Musil, choć później dostrzegał także ich stylistyczne słabości, bardzo je sobie cenił – również jako eksperyment prowadzący go ku nowoczesnej, eseistycznej prozie – i nieraz do nich wracał, jak się wraca do ulubionej lektury.
„Historie nie historie” [...] należą do gatunku określanego jako Kurzgeschichte. [...] Na równi z innymi krótkimi opowiadaniami, które stanowią część pierwszą, drugą i czwartą „Spuścizny za życia” [...], wchodzą w zasób budulca „Człowieka bez właściwości”, w krąg jego symboli (np. siły, okrucieństwa) i w krąg jego prefiguracji. Napisane częściowo stylem felietonowo-fabularnym, są ową łatwiejszą w odbiorze odmianą eseistycznej prozy Musila [...]**.


---
* „Nota od Redakcji”, w: Robert Musil, „Zespolenia; Historie nie historie”, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1982, s. 169.
** Tamże, s. 173-174.