Książka: Autobiografie

Poznawanie Bernharda zaczęłam od „Wymazywania”, które wywarło na mnie wręcz miażdżące wrażenie. Zachwyt pomieszany z przygnębieniem to chyba najlepsze słowa na określenie uczuć, które mną targały po lekturze. Tego rodzaju książki mają tylko jeden minus: że człowiek nie stara się zbyt szybko sięgać po następny utwór danego pisarza, bo z jednej strony wie, że tak intensywne i sprzeczne uczucia należy dawkować ostrożnie, a z drugiej boi się, że powtórne spotkanie nie dorówna już temu pierwszemu. To...

Ciężka sprawa z tym facetem. W końcu dorosły, a nawet cokolwiek dojrzały mężczyzna, a w swym pisarstwie momentami zachowuje się jak rozkapryszone dziecko. Bywa okrutny i bezwzględny jak kilkulatek, ale i równie naiwny w swych fascynacjach. Łatwo wpada w gniew z byle powodu, obraża się jeszcze szybciej, ale jest zdolny do bezinteresownych uczuć, raczej nieczęstych w świecie dorosłych. Albo kocha bez zastrzeżeń, albo nienawidzi bezgranicznie. Porażki doszczętnie go niszczą, sukcesy przemijają w...

Wznowienie "Autobiografii" ukazuje się w 80. rocznicę urodzin pisarza.


"»Autobiografie« to klucz do zrozumienia Thomasa Bernharda, klucz, bez którego nie można w pełni przyswoić jego powieści, pojąć pisarskich obsesji i poglądów politycznych. To czasy i wydarzenia opisane w »Autobiografiach« ukształtowały Bernharda jako pisarza i jako zaciekłego krytyka Austrii i austriackości, ale przecież nie tylko - także jako przeciwnika historycznej amnezji i skrywania nazistowskich brudów pod eleganckim dywanem w mieszczańskmi salonie.

Bernhard nie był wrogiem ludzi, był zaciekłym wrogiem ludzkiej hipokryzji. Ku wściekłości zadowolonego z siebie społeczeństwa Bernhard brutalnie demaskował jego zakłamanie.

»Autobiografie« wyszlifowały także jego niepowtarzalny, chirurgicznie precyzyjny styl. Trzeba poznać »Autobiografie«, żeby nie tylko poznać Bernharda i Austrię, ale żeby dołożyć kolejny rozdział do wielkiej pracy - próby zrozumienia minionego wieku, którego ponury cień wciąż nad nami wisi. Jeśli nie będziemy czytali Bernharda, wiek XX kiedyś do nas wróci, jeszcze bardziej spotworniały, niż go zapamiętaliśmy.

Proza Bernharda, trudna, zapętlona w swoich obsesjach, drażniąca, jest jednak wielką odtrutką na bezmyślną wegetację w toksycznych oparach samozadowolenia kultury masowej".

Krzysztof Varga

[Wydawnictwo Czarne, 2011]