Książka: Nowa Atlantyda

„Nowa Atlantyda” jest też niewątpliwie oryginalną pozycją klasycznej literatury utopijnej: nie wzbogaca ona wprawdzie repertuaru środków formalnych, z jakich ta literatura zwykła korzystać, jest bowiem zastosowaniem gotowego schematu, ale otwiera nową pod wieloma względami perspektywę. Utopia Bacona traktuje mianowicie nie tyle o tym, jak dzięki reorganizacji stosunków społecznych lepiej wykorzystać możliwości dane ludziom przez naturę, ile o tym, jak zbiorowym wysiłkiem te możliwości pomnażać, wydzierając naturze jej tajemnice i zwiększając ludzką nad nią władzę. Ten sposób myślenia był wśród dawnych utopistów zgoła wyjątkowy i zatriumfował dopiero w XIX wieku, przynosząc dojrzałe owoce rewolucji przemysłowej. Nie na długo zresztą, gdyż do nadziei, związanych z postępem nauki i techniki, dołączały się coraz częściej złe przeczucia i lęki, których tyle spotykamy w science fiction naszego stulecia. „Nowa Atlantyda” to wykwit scjentystycznego optymizmu w stanie najzupełniej czystym. Manifestacja światopoglądu, wedle którego rozwój wiedzy niesie ludzkości tylko dobro. Rozwój nauki i tylko on*.


---
* Jerzy Szacki, „Słowo wstępne”, w: Franciszek Bacon, „Nowa Atlantyda i Z Wielkiej Odnowy”, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1995, s. 6.