Książka: Słoń

Nie jest łatwo pisać o utworach Sławomira Mrożka. „Słoń” jest szczególnie ciężki dla mnie - urodzonej w latach ’80. Miniony system jest obecny w moich wspomnieniach bardzo nieostro. Jak przez mgłę przypominam sobie ostatnie lata jego panowania. A właśnie o ideologii komunistycznej traktuje większość opowiadań z tego zbioru. Chociaż właściwie nie do końca. Bo utwory te są o kierowniku ogrodu zoologicznego; o chłopie, który walczył o dachówki i gwoździe; o dzieciach lepiących bałwana. Pojawiają...

Powyższy zbiór opowiadań jest jedną z najsłynniejszych i moim zdaniem najlepszych książek Mrożka. Jeżeli chodzi o opowiadania, to lepszą pozycją jest chyba tylko "Wesele w Atomicach". Pierwszy raz zetknąłem się z twórczością Mrożka przy okazji czytania "Tanga". Nie ukrywam, że zaintrygowała mnie niezwykła wręcz inteligencja autora, połączona z dużą ilością humoru. Nie ma tutaj dowcipów, przy których pękalibyśmy ze śmiechu (no, może kilka), jest to raczej humor skłaniający do refleksji, rzekł...

Opowiadania z tomu "Słoń" (wydane po raz pierwszy w 1957 roku) prezentują wszystkie cechy pisarstwa Sławomira Mrożka. Krytyka uznała je za najbardziej charakterystyczne dla jego twórczości: groteskowo ukazane sytuacje, w które uwikłany zostaje zdezorientowany bohater, kompromitacja postępowości i rzekomej naukowości, absurdalność poczynań urzędniczej władzy. Podkreślić należy także fenomenalne posługiwanie się językiem przez m.in. wykorzystanie i parodiowanie różnych stylów i konwencji.

[Oficyna Literacka Noir sur Blanc, 2003]

Książka Sławomira Mrożka „Słoń” przypadła mi do gustu mimo swojej „dziwności”. Jej tekst jest bezpośredni, pokazuje olbrzymią chytrość dyrektora zoo. Mrożek nie używa tutaj ukrytych przesłań czy podtekstów, lecz pokazuje nam w sposób bezpośredni, co się będzie działo, jeżeli ludzie będą nadal gonić za pieniądzem. Wszystko stanie się sztuczne i na pokaz. Będziemy za wszelką cenę szukali oszczędności, nawet jeżeli nie są one nam potrzebne. Będziemy oszukiwali siebie i innych.