Autor: Aksionow Wasilij (Aksjonow Wasilij)

- Szkoda, moi kochani, że was tam nie było (Żal, czto was nie było s nami) - Kopnięty (Dikoj) - Zwycięstwo (Opowiadanie przesadne) (Pobieda - rasskaz s preuwieliczenijami) - Na placu i za rzeką (Na płoszczadi i za riekoj) - Buble, beczki, masa transportowa (Opowieść pełna przesady i sennych widziadeł) (Zatowariennaja beczkotawa - powiest s preuwieliczenijami i snowidienijami) [PIW, 1971]

Przejmujący obraz dramatu pokolenia inteligencji radzieckiej przełomu lat 60. i 70., a zarazem całego społeczeństwa Tragiczne losy pięciu przyjaciół - fizyka, lekarza, pisarza, rzeźbiarza, saksofonisty - tworzą kafkowską wizję świata, gdzie wszechobecna władza okalecza jednostki i naród. Życie bohaterów podporządkowane jest nie zawsze zrozumiałym prawom systemu. Ale w przeciwieństwie do metaforycznych sytuacji z "Procesu" czy "Zamku" radziecka władza jest realna, namacalna, a jej absurdalne nakazy i zakazy dotyk...

Rok 1941. Tragiczne pierwsze wojenne lato. Rozpaczliwa sytuacja na froncie - bezładny odwrót wojsk radzieckich, masowe dezercje, poddawanie się do niewoli całych oddziałów i zagrożenie Moskwy - zmuszają władców kraju do zmiany linii politycznej. Stalin zaczyna odwoływać się do patriotyzmu, zacieśnia współpracę z zachodnimi sojusznikami, zwalnia z obozów aresztowanych dowódców. Z łagru wychodzi również Nikita Gradow, odarty z młodzieńczych ideałów i rewolucyjnego romantyzmu. Radziecka ojczyzna żąda jednak od oficera...

Moskwa lat dwudziestych. Epoka NEP-u zapełniła półki sklepów towarami i pozwoliła ludziom odetchnąć od wojennego komunizmu. Na horyzoncie gromadzą się jednak czarne chmury. Stalin rozpoczyna walkę z opozycją trockistowską, zinowjewowską, bucharinowską. Wszyscy członkowie rodziny wybitnego chirurga Borysa Gradowa - Nina, awangardowa poetka, najstarszy syn, dowódca Armii Czerwonej, młodszy syn, dogmatyczny komunista, ich żony i dzieci - dostają się w tryby miażdżącej machiny terroru. "Pokolenie zimy" spędza bezsenne ...

Kończy się wojna, okres tragiczny, lecz jednocześnie budzący w społeczeństwie radzieckim nadzieje na zmiany. Wkrótce okazuje się, jak bardzo są one płonne. Związek Radziecki wraz z państwami satelickimi oddziela się od reszty świata żelazną kurtyną. Niedawni sojusznicy stają się wrogami. Kraj ogarnia szpiegomania. Starzejący się, schorowany Stalin z obsesyjną podejrzliwością wypatruje wokół siebie wrogów. Beria wykorzystuje swoją nieograniczoną władzę do osobistych celów. Nasilający się terror nie omija Gradowów. U...

Rok 1982. Aleksander Jakowlewicz Korbach, moskiewski reżyser teatralny, bard konstenstator, wysiada na lotnisku w Nowym Jorku. Po latach potyczek z radzieckimi władzami wybrał emigrację. Ale w Ameryce nie czeka go żywot sławnego dysydenta, lecz egzystencja szarego emigranta. Aleksander ima się różnych prac, usiłując odnaleźć się w nowym otoczeniu. Pewnego dnia otrzymuje zaproszenie na zjazd bogatej rodziny Korbachów... Losy bohatera tworzą portret twórcy zmuszonego dbać o byt, zamiast poświęcać się sprawom ...

Trudno nie uśmiechnąć się przy tej groteskowej powieści z życia moskiewskich elit końca stalinizmu, wykorzystującej napuszony styl komunistycznej propagandy. – Miłość przyczynia się do stworzenia podstawowej komórki ludzkiego społeczeństwa – tłumaczy matka pięknej Glice, studentce i „tęczowej dziewicy socjalizmu”, zakochanej w słynnym poecie Smielczakowie. Poeta wprowadza się do luksusowego moskiewskiego wieżowca-pałacu, bo ma najlepszego protektora: samego Stalina! Wódz, ogarnięty paranoją, że na Kremlu zasiąd...

"Niezwykłe okulary" to dziesięć opowiadań współczesnych autorów radzieckich. Ich bohaterami są kilkunastoletni chłopcy i dziewczęta przeżywające swoje kłopoty, przyjaźnie i pierwsze miłości. Opowiadania pisane są z pasją i humorem, autorzy nie unikają autentycznych konfliktów i nie szczędzą satyrycznych barw światu dorosłych: rodzicom i profesorom. W tytułowym opowiadaniu bohater staje się właścicielem okularów. Dzięki nim słyszy cudze myśli. Te niezwykłe okulary stają się powodem groteskowych sytuacji. [...

- Aleksy Tołstoj: Poczciwa dusza - Leonid Leonow: Walet dzwonkowy - Ilia Erenburg: Siódma fajka - Maksym Gorki: Opowieść o nieodwzajemnionej miłości - Konstanty Fiedin: Cisza - Michał Szołochow: Nasienie Szybałki - Borys Ławreniew: Czterdziesty pierwszy - Wsiewołod Iwanow: Pustynia Tuub-Koja - Michał Bułhakow: Zawieja - Jefim Zozula: Interesująca panna - Iwan Katajew: Żona - Borys Pilniak: Wierność - Izaak Babel: Moje pierwsze honorarium - Aleksander Grin: Cztery gwinee - Walentin Kataje...

- Śniadania 43 roku - Miejscowy chuligan Abramaszwili - Katapulta - Zmiana trybu życia - Tato, przeczytaj! - Szanowny Towarzysz Władza - W pół drogi do Księżyca - Mały Wieloryb lakieruje rzeczywistość [Iskry, 1968]

1. Szkoda, że was tam nie było 2. W pół drogi do Księżyca [Książka i Wiedza, 1978]