Zacznę od tego, że nie jest to książka dla dzieci. Z różnych względów, ale najważniejszym wg mnie jest ten, że poruszane są w niej tak trudne sprawy, że dziecko najzwyczajniej się znudzi. Wdawać by się mogło, że będzie to baśń o czarownicy, magii, lataniu na miotle itd. Owszem, te elementy też są, ale to nie one stanowią istotę powieści.

Jest to książka o stosunkach w rodzinie, o poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi, o miłości i wybaczeniu, a także o istocie zła, o despotyzmie i tyranii. Czytając rozważania filozoficzne zawarte w dyskusjach Elfaby z ojcem lub Fijero, można znaleźć kilka odpowiedzi na kluczowe kwestie, ale najistotniejsze jest to, że przede wszystkim stawiamy sobie pytania.

W pewnej rodzinie, gdzie mąż jest pastorem, a żona gospodynią domową, znudzoną i bardzo namiętną, pozostawianą wciąż samej sobie, rodzi się zielona dziewczynka. Matka jej nie przytula, nie nosi, nie lubi wręcz otwarcie za kolor skóry. Kolejne dziecko rodzi się jeszcze bardziej okaleczone - nie ma rąk. Miejsce w rodzinie, jakie zajmuje każda z dziewczynek, stosunek do nich rodziców, kontakty z rówieśnikami - to są kluczowe rzeczy. Potem, gdy Elfaba wyrusza do Sziz do szkoły, pojawia się problem władzy, lojalności, politycznych intryg i wpływu jednostki na kształt państwa.

Piękna książka i bardzo mądra. Jest w niej mnóstwo zdań, zręcznie ukrytych w narracji, które powinny dać do myślenia, np.: "Jakże głęboko wszyscy jesteśmy spętani więzami rodzinnego gniewu (...). Nikt z nas nie jest w stanie się uwolnić"*.

To jeden z wielu tematów do rozważań. Pozostaje jeszcze kwestia przedstawiania różnych wersji tej samej historii. Znamy opowieść Doroty z Kansas, a czy znamy wersję Złej Czarownicy z Zachodu? Wiemy, czy naprawdę była zła, czy tylko Czarnoksiężnik chciał, żebyśmy tak myśleli? Pamiętamy powiedzenie, że historię piszą zwycięzcy? No właśnie. Która wersja jest prawdziwsza?

Świetna książka, polecam z całego serca!



---
* Gregory Maguire, "Wicked. Życie i czasy Złej Czarownicy z Zachodu", przeł. Monika Wyrwas-Wiśniewska, wyd. Initium, 2010, s. 439.


[recenzję opublikowałam wcześniej na swoim blogu]