Piękny styl: Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku (Pinker Steven)

Pisanie jest czynnością nienaturalną. Ludzie muszą się go mozolnie uczyć przez całe dzieciństwo, a nawet dłużej.

Odbiorcy są niewidoczni i nieprzeniknieni,a my musimy do nich dotrzeć, nie wiedząc o nich zbyt wiele i nie widząc ich reakcji. Czytelnik istnieje tylko w naszej wyobraźni. Musimy sobie wyobrazić samych siebie w trakcie swojego rodzaju konwersacji, przemowy czy monologu.

Styl klasyczny, który zakłada równość autora i czytelnika, sprawia, że ten ostatni czuje się jak geniusz. Marne pisarstwo sprawia, że czytelnik czuje się jak głupiec.

Zwięzłość stylu klasycznego “jest wynikiem elegancji umysłu autora, nie zaś presji czasu lub wymagań pracodawcy”.

Koncentracja na konkretach nie tylko ułatwia komunikację - może też skutkować lepszym rozumowaniem.

Klątwa wiedzy - to trudność w wyobrażeniu sobie, jak to jest, gdy ktoś nie wie tego, co my wiemy. Im więcej wiesz na jakiś temat, tym słabiej pamiętasz, jak trudno było się tego nauczyć. Klątwa wiedzy najlepiej wyjaśnia, dlaczego znawcy tematu marnie piszą. Autorowi po prostu nie przychodzi do głowy, że czytelnicy nie wiedzą tego, co on. Ta ślepota przeszkadza nam w każdym akcie komunikacji.

Jak przezwyciężyć klątwę wiedzy? Tradycyjna rada - zawsze pamiętaj o czytelniku zaglądającym ci przez ramię - nie jest tak skuteczna, jak mogłoby się wydawać. Problem w tym, że usilne próby wejścia w skórę drugiej osoby nie zapewniają nam dużo większej trafności przewidywania, co wie ta osoba. To jednak dobry początek. Lepszym sposobem zdjęcia klątwy wiedzy jest świadomość pułapek, jakie zastawia ona na twojej drodze. Kluczem do powodzenia jest założenie, że twoi czytelnicy są równie inteligentni i wyrafinowani jak ty, ale tak się składa, że nie wiedzą czegoś, co ty wiesz.

Potrzeba wielkiego trudu poznawczego i literackiej biegłości, aby sprowadzić argument do jego istoty, przedstawić go w uporządkowany sposób i zilustrować analogiami, które są znane czytelnikowi, a zarazem dokładne. Autor pragnie, aby czytelnicy zrozumieli jego idee.

Powinniśmy pokazać wstępną wersję tekstu ludziom podobnym do naszych przyszłych czytelników i sprawdzić, czy jest dla nich zrozumiały.

Pokaż wstępną wersję tekstu sobie, najlepiej po pewnym czasie, gdy już dobrze nie pamiętasz, co napisałeś. W jednym fragmencie trzeba zadbać o tak wiele elementów, że większość śmiertelników nie potrafi zgrać ich wszystkich za pierwszym razem.

Zawsze staraj się wznieść ponad swój indywidualny sposób myślenia i dowiedzieć się, co myślą i czują inni.