Zabierając się do lektury Moulina, nie obiecywałam sobie wiele – a kto mnie zna, ten wie, że lubię serię "Życie codzienne..." i wszelkie opracowania dotyczące społeczeństwa w różnych okresach historycznych. Jednak ta pozycja pozytywnie mnie zaskoczyła.

Jak większość książek ze wspomnianej serii, i ta podzielona została na rozdziały tematyczne. Jest ich dziesięć: "Długi dzień zakonnika"; "Posiłki, post i wstrzemięźliwość"; "Bonum Vinum"; "Habit czyni mnicha"; "Higiena osobista"; "Biały płaszcz klasztorów"; "Rządzenie ludźmi"; "Pola, lasy i ogrody"; "Metody pracy, jej ochrona i kultura"; "Obecność zakonników". Każdy rozdział składa się z krótkich podrozdziałów omawiających konkretne aspekty zagadnienia. Ich budowa jest bardzo przejrzysta, łatwo znaleźć konkretne informacje, a przy tym autor zachował płynność narracji.

Dla mnie jednym z największych plusów tego opracowania są próby wyjaśnienia pewnych zjawisk. Dlaczego kartuzi odrzucają złagodzenie reguły o zakazie jedzenia mięsa dla chorych? Bo "gdyby chorzy dostawali mięso, należałoby się obawiać, że wielu zbyt pochopnie uznawałoby się za chorych"*. A dlaczego kwestia spożywania drobiu nie jest traktowana tak surowo? Bo ptactwo zostało stworzone tego samego dnia co ryby, a nie czworonogi. Te i inne przykłady znakomicie obrazują sposób myślenia ludzi w opisywanym okresie. Moulin chyba najmniej skupia się na duchowości mnichów, wszyscy wiedzą, że powinni to być ludzie rozsądni i mocno stąpający po ziemi. A my mamy szansę zobaczyć ich "od kuchni".

Dochodzi jeszcze bogata, choć nie do końca zaspokajająca moje potrzeby, etymologia. Dodatkowo mowa jest o grzeczności, atramencie z kapusty, mnichach-górnikach i zakonnikach w innych rolach. Warto zwrócić uwagę na rozdział o habitach, ich ewolucji i symbolice charakterystycznej dla danego zgromadzenia. Mimo dużej dawki informacji na temat konkretnych zakonów informacje są bardzo dobrze uporządkowane.

Ta pozycja obrazuje życie nie tylko zakonu, ale też społeczeństwa tamtych czasów. Jeśli ktoś ma zamiar przeczytać jedną książkę z serii "Życie codzienne...", polecam tę.


---
* Leo Moulin, "Życie codzienne zakonników w średniowieczu: X-XV wiek", przeł. Eligia Bąkowska, wyd. PIW, 1986, str 54-55.