Sam opis treści "Obłomowa" może zniechęcić: opowieść o wyjątkowo leniwym i pozbawionym woli człowieku, który nie wie, co ze sobą zrobić w życiu. To dosyć gruba książka, w której chwilami brakuje akcji a opisy są zbyt szczegółowe.

Idea książki opiera się jednak przede wszystkim na przeciwstawieniu sobie dwóch tak krańcowo odmiennych celów życia jak osiągnięcie spokoju i wieczny ruch. W osobach Rosjanina Obłomowa i jego niemieckiego przyjaciela Sztolca odnajdujemy realizację tych dwóch zapatrywań na życie. Ale pomiędzy nimi znajdziemy całą galerię postaci drugoplanowych, bliższych to jednemu krańcowi to drugiemu, co pozwala uniknąć czarno-białej wizji świata i wyciągnięciu zbyt prostych wniosków. Jeśli ktoś by zarzucił, że takich ludzi jak Obłomow czy Sztolc nie ma, że to skrajności, powinien przyjrzeć się tym mniej charakterystycznym postaciom, znajdującym pewnie więcej swoich odpowiedników w świecie rzeczywistym: znajomym Obłomowa, gospodyni, kucharce. Ich losy są takimi pomniejszymi tragikomediami. Gonczarow mistrzowsko stworzył całe spektrum, w którym prawie każdy znajdzie coś z siebie.

Ta książka jest trochę przygnębiająca, chwilami nudzi, potrafi zaboleć, jeśli rozpoznamy w sobie symptomy "obłomowszczyzny", potrafi też rozśmieszyć przejaskrawieniem postaci. Przede wszystkim jednak uczy, napomina i każe się zastanowić nad życiem.