Nie będę tego kryć - moja opinia jest bardzo subiektywna, ponieważ zauroczył mnie Komuda od pierwszego czytania.

Zawsze lubiłam ten okres historyczny w dziejach naszego kraju, więc tym bardziej pochłaniam książki Komudy. Tym razem przeczytałam jego bodajże pierwszą powieść, debiut (jeśli się mylę, niech mnie poprawią znawcy Komudy) i oczywiście jest piękna.

Młody ubogi szlachcic dziedziczy po stryju jakąś posiadłość na Ukrainie. Sam wychował się w ziemi sieradzkiej i tam nie ma perspektyw - dostałby po ojcu jedną wioskę, zostałby kolejnym zagonowym szlachetką bez pieniędzy. Nie zastanawiając się długo, rusza na Ukrainę. Okazuje się, że to faktycznie dzikie strony, gdzie ani prawo ani przyzwoitość ludzka nie mają co robić. Rządzi tam prawo silnej ręki, sąsiedzi wydzierają sobie siłą dwory i wioski, zajazd za zajazdem, pijaństwo tylko i rozpusta. Jest po drodze miłość, jest przyjaźń i walka husarii w pełnym rynsztunku. Czyta się to z zapartym tchem.

Lubiłam w liceum Sienkiewicza, bo wtedy jeszcze Komuda nic nie wydał! Teraz Sienkiewicz ze swoją ckliwością nie wytrzymałby porównania. Komuda przedstawia szlachtę tak, jak oni wyglądali - brudni, z bliznami, niedouczeni, awanturnicy, rozpustnicy i warchoły. Owszem, waleczni, ale dbający bardziej o własny trzos niż posłuszeństwo u dowódcy. Jakim cudem Rzeczpospolita wytrwała w całości przez ten XVII wiek - nie wiem. Chyba siłą rozpędu i dzięki temu bojowemu duchowi jazdy. Bo jak już się rozpędzili, nikt nie mógł wytrzymać ich ataku.

Książka piękna.