Bez żadnych wątpliwości stwierdzić mogę, że Bułhakow wielkim poetą był.

„Mistrz i Małgorzata” traci wielu czytelników z racji umieszczania jej na jednej półce obok „Chłopów”, „Dziadów” i innych nie lubianych lektur szkolnych. A szkoda, bo jest (nie)zwyczajnie... wybitna. Michaił Bułhakow w jednej z rosyjskich gazet parę dni po jego śmierci został nazwany pisarzem „bardzo wielkiego talentu i wspaniałego kunsztu”. I trudno temu zaprzeczyć, bo mało który twórca tak trwale wpisał się do czołówki światowej literatury.

Powieść osadzona w realiach Moskwy z lat 30. XX wieku rozpoczyna się od spotkania przez dwóch redaktorów rosyjskich gazet na Patriarszych Prudach dziwnego człowieka. Ni to obcy, ni to swój, ale mówił dziwne rzeczy. Od tego momentu akcja książki rozwija się w takim tempie, że nie można przestać jej czytać. Pomimo elementów metafizyki, psychologii i filozofii jest łatwa i lekka w odbiorze. Bułhakow stworzył porywającą satyrę codzienności i biurokratyzacji życia w systemie stalinowskim. Moskwa w jego powieści to nie tylko tło do opowiadanych wydarzeń – to element łączący wszystkie wątki i historie, ściśle ze sobą powiązane.

„Mistrz i Małgorzata” zachwyca, ale równocześnie może przerazić – autor zbudował nastrój grozy, niepewności, utrzymujący się od pierwszej do ostatniej strony. Kot Behemot, który chciał jechać tramwajem i zapłacić za przejazd, ale nie wpuszczono go do środka, bo „koty tramwajami nie jeżdżą” może wydawać się jednocześnie uroczy i groźny. W końcu lubi wódkę i grę w szachy (to takie ludzkie!), równocześnie pojawiając się znikąd w różnych miejscach.

O „Mistrzu i Małgorzacie” pisać można wiele, ale czy potrzeba? Jeśli ktoś nie pamięta w całości tego wyjątkowego dzieła, warto odkurzyć książkę i sięgnąć po nią po raz kolejny. Jeśli ktoś jeszcze nie czytał, to niech to zrobi jak najszybciej. Bo wstyd się przyznać do nieznajomości powieści tego formatu.