Książka, którą przed chwilą czytelnik zakończył, nie ma aspiracji naukowych. Nie dla badaczy też ją napisano, lecz dla miłośników historii, nauczycieli i młodzieży.
Dzieje Kozaczyzny doczekały się już dziesiątków opracowań i artykułów. Można by też napisać o nich kilka potężnych tomów. Niniejsza praca stara się je pokazać w dużym skrócie. Niektóre rozdziały o mniej znanych wypadkach, jak wyprawy czarnomorskie czy powstania kozackie, przedstawiono trochę szerzej. Inne, o bardziej znanych wydarzeniach, jak powstanie Chmielnickiego, są nieco krótsze. Również ostatni rozdział, ze względu na brak miejsca, musiał zostać napisany zwięźle*.


---
* Leszek Podhorodecki, "Sicz Zaporoska", wyd. "Książka i Wiedza", 1960, s. [273].