Parę lat temu, po lekturze pierwszego tomu "Cukierni Pod Amorem", obiecałam sobie solennie nie brać do ręki książek Małgorzaty Gutowskiej-Adamczyk w środku tygodnia. Niestety, w ubiegły czwartek złamałam to postanowienie, wzięłam się za najnowsze jej dzieło i nie odpuściłam, póki nie doczytałam do końca. Zeszło mi do drugiej nad ranem. Najgorsze, że o szóstej trzeba było wstać do pracy...

Akcja "Fortuny i namiętności" przenosi nas w wiek XVIII. Jest luty 1733 roku. Na winnickim rynku ginie młoda dziewczyna oskarżona o czary. To wydarzenie, nie takie znów rzadkie w tamtych czasach, będzie miało ogromny wpływ na życie kilkunastu osób...

Tymczasem do należącego do kasztelana Tadeusza Jandźwiłła zamku w Turowie zjeżdżają się goście. Powodem jest ślub kasztelanki Cecylii Jandźwiłłówny z saskim urzędnikiem Nepomucenem Marią Lange. Na wesele przybywa między innymi rodzina cześnika Floriana Żelskiego. Pan Florian liczy, że w czasie uroczystości uda mu się porozmawiać z kasztelanem na temat przyszłości swojej córki Zofii, która już od ponad roku pozostaje we wdowieństwie i najwyższy czas rozejrzeć się za nowym mężem dla niej. Nikt nie zdaje sobie sprawy, że miecznikowa Zofia z Żelskich Niezgodzka od lat jest potajemnie zakochana w Janie, starszym synu kasztelana.

Radosną uroczystość zakłócają wieści z Warszawy – zmarł najjaśniejszy pan August II Wettyn. Szykuje się więc elekcja, a sprawy prywatne muszą ustąpić miejsca wielkiej polityce...

"Klątwa" to pierwsza część cyklu "Fortuna i namiętności", następna, pt. "Zemsta", ma się ukazać w przyszłym roku. I to jest, moi drodzy, właściwie jedyna wada tej powieści, bo autorka zadbała o trzymające w napięciu zakończenie...

Już cyklami "Cukiernia Pod Amorem" i "Podróż do miasta świateł" Małgorzata Gutowska-Adamczyk udowodniła, że potrafi pisać o przeszłości. Bo jej powieści to co prawda literacka fikcja, ale osadzona w realiach historycznych. Tak jest i tym razem – bohaterowie uczestniczą w sejmie konwokacyjnym, a następnie w elekcyjnym, Cecylia Lange jest świadkiem walk na ulicach Warszawy pomiędzy zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego i Fryderyka Augusta Wettyna (znanego bardziej jako August III Sas), a jednego z jej braci losy rzucają do oblężonego przez Rosjan Gdańska.

Oprócz wydarzeń z naszej historii odmalowuje autorka rzeczywistość tamtych czasów – coraz większy bezrząd, sprzedajność arystokracji, bezwolność rzesz szlacheckich i bezprawie panujące na prowincji, gdzie wola miejscowego magnata więcej znaczy niż prawomocny wyrok sądu.

Ogromnym atutem tej powieści są jej bohaterowie – dumny i okrutny Jandźwiłł, jego samowolna i namiętna córka, niemający własnej woli synowie, intrygant Strasz, karierowicz Lange, odważny, choć w gorącej wodzie kąpany podstarości Hadziewicz, nieco naiwny i bardzo kochliwy zbójca Rabiński, rozsądna i mająca własne zdanie miecznikowa Niezgodzka... można by wymienić jeszcze wiele postaci. Świat szlachecki ukazany w "Klątwie" jest barwny i zróżnicowany – z ludźmi godnymi szacunku oraz takimi, którzy dla własnej korzyści oddaliby duszę diabłu. Jak wszędzie, tak i tutaj istnieje podział na dobrych i złych, ale nie jest to stałe przyporządkowanie, bowiem bohaterowie ewoluują, a kolejne wydarzenia mają wpływ na ich decyzje i poglądy. Pomimo ważnych wydarzeń politycznych, których są świadkami, ich życie toczy się wokół spraw codziennych, a napędzane jest głównie przez pieniądze i uczucia...

Na koniec jeszcze słów parę na temat warstwy obyczajowej. Małgorzata Gutowska-Adamczyk włożyła sporo pracy w odtworzenie realiów tamtego okresu. Opisy podróży, przyjmowania licznych gości, świąt i uroczystości rodzinnych, obyczajów, strojów, religijności, warunków życia w zamku i szlacheckim dworku, potrzeba liczenia się z każdym groszem mimo posiadania pewnego majątku – dają współczesnemu czytelnikowi obraz egzystencji w pierwszej połowie XVIII wieku. A całość napisana jest piękną polszczyzną, chociaż zdarzają się tu i ówdzie grubianizmy – no cóż, nie wszyscy bohaterowie otrzymali staranne wykształcenie, więc nie dziwota, że nie prezentują wysokiej kultury wypowiedzi czy obyczajów.

Serdecznie namawiam do lektury tej powieści. A sama zaciskam zęby i rozpoczynam odliczanie do premiery drugiej części.


[Tekst opublikowałam na swoim blogu oraz na stronie matras.pl]