Na „TVN Style” właśnie oglądałem część programu „Fabryki wyzysku” o realiach powstawania markowych ciuchów, które za grube dolary, funty... sprzedawane są na całym świecie.
Teoretycznie - ale niestety, tylko w czystej teorii - w fabrykach nie mogą pracować osoby poniżej 18. roku życia, jednak zatrudniane są tam dzieci mające 15, 14, 10 lat. Oczywiście to jest „zgodne z normą” - podpisują bowiem dokumenty, w których podają, że ukończyły 18 lat.
Podpisują, ale nie dobrowolnie; zostają zmuszone do tego przez kierowników, dyrektorów fabryk. Fikcją są też szkolenia BHP, a dyrektorzy każą podpisywać pracownikom dokumenty odbycia takich szkoleń, żeby w „papierach”, czyli tylko w teorii, wszystko było jak najlepiej.
Nie ma mowy o opuszczaniu stanowisk pracy, swoistych taśm produkcyjnych, a każde złamanie tego zakazu wiąże się z natychmiastowym wyrzuceniem z pracy. Norma pracy też nie istnieje - zatrudnieni w tych fabrykach pracują po 11 godzin dziennie, ale często ich „dzień roboczy” kończy się aż po zmianie nocnej. Za każdą, nawet najkrótszą, przerwę w pracy zatrudnieni bici są przez kierowników.
Trafiłem na część programu, która pokazywała sytuację w fabryce odzieżowej w Bangladeszu. W 2013 roku właśnie w tym kraju doszło do tragedii - zawaliła się 8-piętrowa fabryka odzieżowa. Zginęło ponad 1000 osób. Jedną z przyczyn było zamknięcie na kłódkę drzwi ewakuacyjnych. Tak samo na kłódkę zamknięte były drzwi ewakuacyjne w fabrykach, których realia ukazane były w „Fabrykach wyzysku”.
Od razu ten program skojarzył mi się z książkami
Bezdomny ptak (
Whelan Gloria)
i
Iqbal (
Adamo Francesco d' (d'Adamo))
, o drugiej z nich jak najbardziej słusznie w recenzji „
Czy dzieci są wykorzystywane do pracy? TAK!” tynulec napisała, że jest to „książka na jeden wieczór, przemyślenia na całe życie”. Obie te książeczki (teoretycznie to literatura dziecięca, ale... tylko ze względu na wiek bohaterów) omawiają właśnie problem „warunków pracy” w takich fabrykach.
Iqbal (
Adamo Francesco d' (d'Adamo))
jest tragiczną historią dwunastoletniego chłopca, który za (marne dla nas, a tam stanowiące niewyobrażalną kwotę) 16 dolarów długu ojca sprzedany zostaje do pracy w pakistańskiej fabryce dywanów. Dla zatrudnionych tam dzieci i dla ludzi na całym świecie staje się bohaterem, symbolem walki z wyzyskiem dzieci w pracy.
(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.