Książka obrazkowa - cóż to jest? Czy to tzw. "książeczki kąpielowe" lub proste obrazki z podpisami "krowa robi muuuuu!" przeznaczone raczej do gryzienia niż czytania?
Termin "książka obrazkowa" nie jest najlepiej dobrany. Sugeruje jakąś infantylność, podejście nie na serio, a do tego bez głębszych treści ("bo przecież to tylko obrazki!" - spotkałem się z takimi opiniami). Iwona Chmielewska, czyli jedna z największych gwiazd w tej dziedzinie, woli używać terminu "książka obrazowa" i on, choć niewiele się różni, o wiele lepiej oddaje głębię znaczeń, jaka może kryć się w tego rodzaju dziełach.

Książki obrazkowe to często małe dzieła sztuki, których lektura powinna zacząć się już od okładki, przez wyklejkę, stronę tytułową i dopiero później można przejść do zasadniczej treści. Obraz jest równoprawnym środkiem artystycznym, który zmienia lub uzupełnia część pisaną (albo całkowicie obywa się bez słów), a sam tekst bez ilustracji niewiele znaczy. Zdarza się i tak, że najpierw powstaje graficzna strona książki, a później tekst (i co jest wtedy ilustracją?). Granica jest dosyć płynna, więc może nawet na poniższej liście nie wszystkie książki są klasycznymi picturebookami, ale na pewno w każdej obraz gra niebagatelną rolę.
Najlepsze z nich to książki, które można czytać wielokrotnie i za każdym razem inaczej - np. skupić się tylko na obrazie i tym jakie skojarzenia wywołuje albo na tekście i możliwościach interpretacyjnych jakie po jego przeczytaniu podpowiada obraz. Można czytać tylko tekst, a dopiero po przeczytaniu całości oglądać obrazy. Bardzo często są to książki poetyckie, oniryczne, filozoficzne, pełne różnych metafor, alegorii, czy hiperbol (chyba każdy kto grał w "Dixit" wie o co chodzi), ale też książki non-fiction lub popularnonaukowe.

Czy to publikacje tylko dla dzieci? Na szczęście nie. Dorośli mogą z nich czerpać często o wiele więcej niż dzieci, a niektóre książki, do dzieci trafić wręcz nie powinny. Poniżej przedstawiam listę wybranych (moim zdaniem najciekawszych) książek obrazkowych wydanych po polsku, które powinny przemawiać bardziej do dorosłych. Starałem się pokazać takie książki, gdzie autorzy stosują bardzo różne style i techniki. Do każdej z nich znalazłem przykładowe strony, a nawet szersze omówienia dla niektórych pozycji.


- A ja czekam... (Cali Davide, Bloch Serge) - cienka czerwona nitka łączy różne wydarzenia z życia w całość. "To ciąg wydarzeń: radosnych i smutnych, oczekiwanych i niespodziewanych, ale zawsze poruszających do głębi". Do pooglądania: http://przestrzenie-tekstu.blogspot.com/2014/03/a-ja-czekam.html

- abc.de (Chmielewska Iwona) - opis z linkowanej strony: "ADC.DE, czyli alfabet kultury. W swojej genezie niemiecki, ale przygotowała go Polka, a kultura często ma zasięg ponadgraniczny, zatem lądujemy przy słowie: kosmopolityczny. Kosmopolityczny alfabet cywilizacji zachodniej." A tu obiecana strona z planszami: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2015/06/abcde​.html

- Babcia robi na drutach (Orlev Uri (właśc. Orłowski Jerzy Henryk), Ignerska Marta) - pewna starsza pani robi sobie wnuczków na drutach i tak zaczynają się problemy:
"Wszyscy nauczyciele zbiegli się w te pędy.
»Co to za jedni - to jakieś przybłędy.
Dzieci z dziureczkami? Zrobione na drutach?
Dla takich nie ma miejsca w naszych instytutach!«"
Opowieść o inności i tolerancji, zapewne bazująca na przeżyciach autora z dzieciństwa w okupowanej Warszawie. Polska edycja różni się od zagranicznych, gdyż Marta Ignerska zaadaptowała tekst po swojemu: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2013/10/babci​a-robi-na-drutach.html

- Bajki (Ezop (Aesopus), Mogenet Jean-Philippe, Martin Jean-François) - adaptacja klasycznych bajek z ilustracjami nowoczesnymi i dla mnie o nieco niepokojącym wydźwięku. Fragment książki dostępny tutaj: http://www.lupuslibri.pl/2012/10/bajki-ezop.html

- Ballada (Blexbolex (właśc. Granger Bernard)) - w zasadzie to zbiór historii do samodzielnego składania. Są tu ilustracje, pod którymi jest pojedyncze słowo. Każda kolejna historia jest dłuższa, a ostatnia zajmuje połowę (całkiem grubej!) książki. Podobny pomysł jest w serii "Mamoko" (należącej do moich ulubionych) - tyle że ona jest przeznaczona typowo dla dzieci i tam historie poszczególnych bohaterów przeplatają się na kilku rozkładówkach. Tutaj można pooglądać "Balladę": http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2014/09/balla​da.html lub http://pstrobazar.blogspot.com/2015/06/publicystyk​a-ballada-blexbolexa.html, a tu "Mamoko": http://obrazkowe.blogspot.com/2011/06/miasteczko-mamoko-aleksandra-i-daniel.html

- Biblia (Bisley Simon) - kontrowersyjny komiksiarz stworzył cykl ilustracji na temat Starego i Nowego Testamentu oraz ogólnie tematyki chrześcijańskiej. Całość okraszona jest cytatami z Biblii Gdańskiej. Rysunki są raczej w stylu okładek płyt metalowych kapel, czy klasycznych ilustracji fantasy (Frazetta), więc mogą się wydawać kiczowate, czy wtórne. Pozycja raczej dla fanów Bisleya: http://www.simonbisleyart.com/galleries/the-bible/

- Chłopiec i pingwin (Jeffers Oliver) - opowieść o samotności i poszukiwaniu przyjaźni. Sam mam książkę po angielsku w wersji pop-up, jest też świetna animacja na podstawie tej historii. A sama książka jest taka: http://makiwgiverny.blogspot.com/2013/02/chopiec-i-pingwin-oliver-jeffers.html

- Chusta babci (Lind Åsa) - książka o śmierci i ostatnim pożegnaniu, ale nie tylko. Cytuję z recenzji: "(...)zostawcie dzieci w spokoju. O tym prawie do odrębności także jest ta książka. Odrębności widzianej nie tylko jako fizyczna samotność, lecz prawo do świata, w którym nie powinno być miejsca dla dorosłych". A całość do poczytania tu: http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2013/09/chusta-babci.html

- Coś pan zmalował! (Broda Tomasz) - autobiograficzna historia życia i kształcenia się plastyka i karykaturzysty. Tym razem filmik: https://www.youtube.com/watch?v=lIOOksAWzbI

- Crictor i inne niesamowite stwory (Ungerer Tomi) - opowiadania o zwierzętach, które rzadko można spotkać w książkach dla dzieci, bo są albo brzydkie albo instynktownie wzbudzają niechęć. Z książki bije optymizm, humor i wiara w przełamanie stereotypu. Podobne tematycznie są Straszna piątka (Erlbruch Wolf) oraz Pięciu Nieudanych (Alemagna Beatrice), a może nawet Ignatek szuka przyjaciela (Pawlak Paweł). A tak się prezentują: http://www.lupuslibri.pl/2014/11/crictor-i-inne-niesamowite-stwory.html i http://nieparyz.blogspot.com/2013/04/nieco-o-brzydocie-straszna-piatka-wolfa.html oraz http://www.makiwgiverny.pl/2016/01/pieciu-nieudanych-beatrice-alemagna.html i http://www.kiedymamaniespi.pl/2015/11/ignatek-szuka-przyjaciela.html

- Czerwone króliki (Luo RongRong) - historia o totalitarnym kraju inspirowana tradycyjnymi chińskimi opowieściami słowno-obrazkowymi. Intrygujące i niepokojące rysunki - przykładowe plansze: http://www.wydawnictwo.hanami.pl/czerwone_kroliki.​php#

- Czerwony Kapturek [Dwie Siostry] (Grimm Jacob, Grimm Wilhelm, Pacovská Kvĕta) - nowoczesne i nietypowe ilustracje, bardziej jako wyklejanki, nadają tej wersji kapturka nietypowy wygląd. Pacovska to jedna z najbardziej docenianych ilustratorek i graficzek na świecie, a ta książka to zdaje się jej jedyna publikacja po polsku. O samej autorce więcej tutaj: http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2011/06/kveta-pacovska.html

- Czerwony Kapturek [Tako] (Grimm Jacob, Grimm Wilhelm, Concejo Joanna) - inna wersja "Kapturka", która pierwotnie ukazała się w Korei, a w Europie ukazuje się z tekstem różnych autorów (Grimmów, Perraulta, czy nawet nowych wersji baśni). Ilustracje Joanny Concejo są bardzo baśniowe, ale historia nimi opowiedziana inaczej rozkłada akcenty w tej świetnie wszystkim znanej opowieści. Tu można o tym poczytać: http://pozarozkladem.blogspot.com/2016/03/czerwony​-kapturek.html

- Dokąd iść?: Mapy mówią do nas (Kim Heekyoung, Lipka-Sztarbałło Krystyna) - książka pokazująca różnego rodzaju mapy jakie powstały na całym świecie w różnym okresie historycznym oraz dla różnych zastosowań. Otwiera drogę do wielu pytań na temat przedstawiania rzeczywistości i interpretacji tego co widzimy (polecam stronę http://www.informationisbeautiful.net). Tutaj można znaleźć przykłady ilustracji: http://entliczek.eu/index.php?page=shop.product_de​tails&flypage=flypage.tpl&product_id=16&category_i​d=1&vmcchk=1&option=com_virtuemart&Itemid=9

- Dołek jest do kopania: Książka pierwszych definicji (Krauss Ruth, Sendak Maurice) - książeczka o tym, że czasem warto słuchać dzieci. Proste definicje różnych terminów, które autorka zebrała od grupy dzieci. Można się pośmiać, ale i zastanowić. Szkicowe ilustracje mistrza są pełne radości i beztroskiej zabawy. Do podejrzenia tutaj: http://ryms.pl/ksiazka_szczegoly/2068/dolek-jest-do-kopania-ksiazka-pierwszych-definicji.html

- Dom (Lewis J. Patrick, Innocenti Roberto) - Innocenti namalował cykl obrazów o historii domu, Lewis dopisał do nich wierszowany tekst (bez konsultacji z autorem obrazów, co było zamierzone). Powstała saga rodzinna i historia pewnego domu (czy Domu? idąc tropem "Chochołów"). Tutaj można zajrzeć do środka: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2012/11/dom.h​tml

- Dwoje ludzi (Chmielewska Iwona) - poetycka opowieść o miłości, związku i relacjach między dwojgiem ludzi. Dla niektórych pewnie zahacza o banał, czy wręcz grafomanię, ale ja uwielbiam sposób w jaki Iwona Chmielewska przeplata słowa z obrazem. Mimo skromnej objętości i lakonicznego tekstu można długo i wielokrotnie odczytywać znaczenia ukryte na poszczególnych stronach. Tutaj przykładowe ilustracje: http://mediarodzina.pl/prod/999/Dwoje-ludzi

- Dym (Fortes Antón, Concejo Joanna) - książka o Holokauście zilustrowana przez jedną z najbardziej docenianych w świecie polskich ilustratorek. Nota wydawcy świetnie oddaje jej treść, a tutaj można zobaczyć przykładowe plansze: http://www.polskailustracjadladzieci.pl/2011/06/za​powiedz-dym.html

- Dziewczynka z cienia (Karp Jan (pseud.), Ignerska Marta) i inne książki z serii "Mały koneser" - książki w tej serii zostały zainspirowane różnymi obrazami. Autorzy po swojemu zaadoptowali dzieła malarskie, skupiając się na wybranych elementach. O "Dziewczynce z cienia" można poczytać tutaj: https://dybuk.wordpress.com/2014/03/05/dziewczynka​-z-cienia/

- Dźwięki kolorów (Liao Jimmy) i Księżyc zapomniał (Liao Jimmy) - połączenie onirycznych obrazów i alegorycznego tekstu. Wieloznaczne, metaforyczne, pozwalające na różnorodne interpretacje, pełne ukrytych szczegółów, zachęcające do wielokrotnej lektury. Przykłady: http://wieczorzksiazka.blogspot.com/2012/11/ksiezy​c-zapomnia-jimmy-liao.html i http://pozarozkladem.blogspot.com/2012/09/dzwieki-kolorow.html

- Emigracja (Mateo José Manuel, Pedro Javier Martinez) - leporello nawiązujące do tradycyjnej sztuki indiańskiej z Meksyku. Książka o emigracji tematycznie podobna do Przybysz (Tan Shaun) oraz Podróż (Sanna Francesca), ale pokazuje całą sytuację z drugiej strony. Do obejrzenia: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2013/02/emigr​acja.html

- Fala (Lee Suzy) - dziewczynka bawi się nad morzem z falą. W zasadzie tyle jest w książeczce, ale wywołuje jakiś nostalgiczny nastrój, a do tego historyjka jest przepięknie pokazana. Można sprawdzić: http://obrazkowe.blogspot.com/2013/09/fala.html. Polecam też dorosłym jej Czarny ptak (Lee Suzy). A tutaj więcej informacji o drugiej książce: http://ryms.pl/ksiazka_szczegoly/220/czarny-ptak.html i jeszcze jedna próbka jej możliwości: http://blog.picturebookmakers.com/post/12224002842​1/suzy-lee

- Galeria dzikich zwierząt - piękne ilustracje zwierząt z różnych stron świata. Autor ponoć jeździł po świecie i każde zwierzę rysował z natury - tu próbka jego twórczości: http://zmalakafka.blogspot.com/2016/12/375-obdarowac-wewnetrzne-dziecko-czyli.html

- Gdzie jest moja czapeczka? (Klassen Jon) - przewrotna i prosta historyjka o misiu szukającym czapeczki. Bez jednoznacznego morału, do przemyśleń i z pięknymi, choć skromnymi ilustracjami. Niektóre dzieci odbierają tę historyjkę zupełnie inaczej niż dorośli i dlatego umieszczam ją w tym zestawieniu. Tu można podglądnąć: http://ryms.pl/ksiazka_szczegoly/1046/gdzie-jest-moja-czapeczka.html. W cyklu czapeczkowym jest też O! Kapelusz! (Klassen Jon), który bardziej wzrusza niż śmieszy: http://przestrzenie-tekstu.blogspot.com/2017/05/o-kapelusz.html

- Gdzie jest moja siostra? (Nordqvist Sven) - książka w wielkim formacie i z niesamowitymi obrazami mocno oddziaływającymi na wyobraźnię odbiorcy. Tekst jest mniej istotny, powstał do obrazów, które prowadzą czytelnika przez fascynujący świat pełen niespodzianek. Można oglądać wielokrotnie i zawsze znaleźć coś nowego. O książce tutaj: http://nieparyz.blogspot.com/2013/05/zote-oko-mniszka-gdzie-jest-moja.html i http://nieparyz.blogspot.com/2013/05/gdzie-jest-moja-siostra-poszukajmy.html
Bardzo podobna książka tego samego autora: Spacer z psem (Nordqvist Sven)

- Gdzie jest tort? (Thé Tjong-Khing) i Wielki piknik (Thé Tjong-Khing) - niby zwykła książka z motywem wyszukiwania jakiegoś elementu na stronie (tortu), ale w tle dzieją się inne historie ciekawej gamy bohaterów. Na podobnym koncepcie opiera się też wspomniana wcześniej seria "Mamoko". Historie do składania samemu i tworzenia opowieści. A tu trochę o autorze: http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2011/06/tort.html

- Grzeczna (Dahle Gro, Nyhus Svein) - książka o tym, jak łatwo można wymusić stereotypowe zachowania oraz jak trudno się z nich wyzwolić. Dla mnie bardzo ważna książka. Myślę że wielu dorosłych boryka się z problemami przypisania im "gęby" i wtłaczania w role, których nie chcą odgrywać. Ekspresyjne ilustracje oraz tekst świetnie się nadający do teatralnego wykonania - dzięki temu moje dzieci są tą książką oczarowane i przepracowują temat po swojemu (np. przeżywają swoje relacje i zachowanie w przedszkolu). I przykłady: http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2011/03/nie-ma-dziecka.html

- Jak bawi się nami miłość: Od pierwszego wejrzenia do uszczęśliwienia (Liao Jimmy) - ilustrowany wiersz Szymborskiej. Książka o miłości, która może być uzupełnieniem "Dwojga ludzi" Chmielewskiej. Przykładowe plansze: http://mamaczyta.pl/piekne-ilustracje/jak-bawi-sie-z-nami-milosc

- Kiedy dojrzeją porzeczki (Concejo Joanna) - Cytat z noty wydawcy: "Piękna i poruszająca opowieść o starości, samotności, czekaniu i odchodzeniu. (...) Pełna symboli i emocji opowieść o świecie, który przeminął, ale na zawsze pozostaje częścią naszego życia.". A tak wygląda w środku: https://pozarozkladem.blogspot.com/2017/09/kiedy-dojrzeja-porzeczki.html

- Kłopot (Chmielewska Iwona) - zabawa kształtem i skojarzeniami (podobnie jak w Cztery zwykłe miski (Chmielewska Iwona), czy O tych, którzy się rozwijali (Chmielewska Iwona)), a jednocześnie kameralna historia o "zbrodni" i próbie uniknięcia odpowiedzialności. Książka liryczna i pełna uczuć, przywołuje wspomnienia z dzieciństwa, gdy samemu zbroiło się jakąś psotę, a później wymyślało, jakby to ukryć. Te książki są bardzo inspirujące twórczo, jest wiele konkursów i warsztatów opartych na pomysłach Chmielewskiej. Można zerknąć: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2012/07/kopot​.html, a tu o pozostałych dwóch książkach (warto!): http://pozarozkladem.blogspot.com/2013/09/cztery-zwyke-miski.html i http://pozarozkladem.blogspot.com/2013/09/o-tych-ktorzy-sie-rozwijali.html

- Kolekcja OQO - seria książek autorów hiszpańsko- i portugalskojęzycznych. Różnorodna tematyka i bardzo różne style graficzne dają niezły przegląd przez możliwości książek obrazkowych (już wyżej wymieniłem osobno "Dym" z tej serii). Bardzo polecam. O książkach można poczytać tu: http://tako.biz.pl/c,3,kolekcja-oqo.html a tu pooglądać: http://sklep.tako.biz.pl/47-kolekcja-oqo

- Kret sam na scenie (Nilsson Ulf) - książka o tremie, czyli o czymś co niemal każdemu się kiedyś przydarzyło, a dla wielu może być traumatycznym wspomnieniem. A tu trochę przykładów: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2014/12/kret-sam-na-scenie.html

- Król i morze: 21 krótkich opowiastek (Janisch Heinz, Erlbruch Wolf) - filozofia i egzystencjalizm połączone z humorem oraz zachwytem przyrodą. Tak wygląda: http://przestrzenie-tekstu.blogspot.com/2014/04/krol-i-morze.html

- Królestwo dziewczynki (Chmielewska Iwona) - książka o kobiecości i dojrzewaniu. Można obejrzeć przykładowe plansze: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2014/06/krole​stwo-dziewczynki.html i poczytać: http://pozarozkladem.blogspot.com/2014/11/krolestw​o-dziewczynki.html

- Książę w cukierni (Bieńczyk Marek, Concejo Joanna) - to bardzo długa książka. Ma 6,5 metra! Opowiada o szczęściu i o tym jakie jest ulotne. A tak się prezentuje: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2013/09/ksiaz​e-w-cukierni.html

- Książki jutra - wprowadzenie do polityki i przedstawienie problemów współczesnego świata (mimo iż oryginalny tekst pochodzi z końca lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku). Można podglądnąć na stronie wydawnictwa: http://tako.biz.pl/n,64,PREMIERA:%20Ksi%C4%85%C5%B​Cki%20Jutra.html

- [książka niedostępna] - książka o tolerancji, przyjaźni i akceptacji. O książce: http://pozarozkladem.blogspot.com/2011/09/ksiezyco​lud.html

- Kto ty jesteś? (Olech Joanna, Bąk Edgar) - lekcja patriotyzmu z minimalistycznymi, plakatowymi ilustracjami. Całość można obejrzeć na stronie: http://jestempatriota.pl/ Kolejna książka tego duetu to Egaliterra (Olech Joanna, Bąk Edgar) - a tu można o niej poczytać: http://pozarozkladem.blogspot.com/2017/11/egaliter​ra.html

- Legenda o Sally Jones (Wegelius Jakob) - wzruszająca i przejmująca historia gorylicy, porwanej z Afryki i pchniętej w pełne smutku, zdrady i tęsknoty zaskakujące niespodziewanymi zwrotami życie. Można pooglądać, choć bardziej poczytać: http://kulturaliberalna.pl/2015/05/26/recenzja-legenda-o-sally-jones-kl-dzieciom/
Podobna tematycznie książka: Jedyny i niepowtarzalny Ivan (Applegate Katherine)

- Lokomotywa/IDEOLO (Tuwim Julian, Gurowska Małgorzata, Ruszczyk Joanna) - kolejna książka harmonijka (rozłożona nie mieści się moim mieszkaniu bez zawijania). Wybór tekstów Tuwima przedstawianych jako komentarz polityczny, społeczny, ekonomiczny, etyczny i satyryczny do współczesnych wydarzeń. Więcej o projekcie: http://www.fundacjasztuczna.pl/home/page/26 i https://pl-pl.facebook.com/events/260802194068664/

- Love story (Cieślak Ola (Cieślak Aleksandra)) - jeszcze jedna książka obrazkowa o miłości, tym razem bardziej fabularna, zabawna i romantyczna. Kilka stron: http://www.book.hipopotamstudio.pl/?p=796

- Łazienkowe pytania (Lipka-Sztarbałło Krystyna) - książka o łazienkach, ubikacjach, łaźniach i ogólnie higienie. Książki obrazkowe świetnie nadają się do popularyzacji nauki i jest takich wiele (patrz poniżej), a to jeden z lepszych przykładów: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2014/02/azien​kowe-pytania.html

- Magazyn snów (Klimowski Andrzej) - książka pełna surrealizmu, oniryzmu, czarnego kryminału, ale też koszmaru i mrocznych fantazji. Przykładowe prace można zobaczyć tutaj: http://www.terry-posters.com/plakaty/parametr-1-autori/2165-klimowski-andrzej

- MAPY: Obrazkowa podróż po lądach, morzach i kulturach świata (Mizielińska Aleksandra (Machowiak Aleksandra), Mizieliński Daniel) - pozycja słynna już na całym świecie - oto dowód: http://pomyslnik.pl/wp-content/uploads/2014/10/mapy-różne-światowe-wydania.jpg, wygrywa prestiżowe konkursy na najlepszą książkę, a zdawałoby się, że to zwykły atlas. Jednak kryje się w nim o wiele więcej i jest raczej źródłem natchnienia do dalszych poszukiwań. Tak wygląda w środku: http://www.lupuslibri.pl/2013/09/mapy.html. Zapewne Pod ziemią; Pod wodą (Mizielińska Aleksandra (Machowiak Aleksandra), Mizieliński Daniel) powtórzą sukces "Map" - dla mnie ta druga pozycja jest jeszcze ciekawsza: http://ulksiazkowy.blogspot.com/2015/06/zanurzamy-sie-pod-ziemia-pod-woda.html. Zresztą polecam wszystkie edukacyjne książki Mizielińskich.

- Martwy sezon: Na podstawie twórczości Brunona Schulza (Woynarowski Jakub) - książka powstała na podstawie dzieł Brunona Schulza. Więcej o projekcie i przykładowe plansze na stronie wydawcy: http://ha.art.pl/prezentacje/102-komiks/4207-martwy-sezon-fragmenty W tym teamcie warto też zapoznać się z Bruno: Chłopiec, który nauczył się latać (Terranova Nadia) - przykład w pdf: http://www.wydawnictwoformat.pl/pdfs/demo_bruno.pd​f

- Masz prawa, człowieku: Picture Book na podstawie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka (antologia; Węgrzecka Małgorzata, Zabielska-Stadnik Iwona, Andrzejewska Anita i inni) i Wszyscy ludzie rodzą się wolni: Ilustrowana Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (< praca zbiorowa / wielu autorów >) - Powszechna deklaracja praw człowieka w formie książki obrazkowej. Pierwszy tom w wykonaniu polskich ilustratorów, drugi to wizja artystów z całego świata (np. Alan Lee, Satoshi Kitamura, Korky Paul, Axel Scheffer, Jane Ray). A tu przykłady http://stasiekpoleca.blogspot.com/2014/11/masz-prawa-czowieku.html

- Maum: Dom duszy (Kim Heekyoung, Chmielewska Iwona) - "Maum" w języku koreańskim oznacza to, co składa się na duchowość człowieka: charakter, emocje, umysł, pamięć - o tym właśnie jest ta książka. Tu można o niej poczytać: http://culture.pl/pl/dzielo/heekyoung-kim-i-iwona-chmielewska-maum-dom-duszy

- Moje Wspaniałe Miasto - subiektywny portret miasta. Więcej o tej niestandardowej serii tutaj: http://tako.biz.pl/k,41,tokio.html oraz http://tako.biz.pl/k,108,warszawa.html

- Mój Cień (Rutten Mélanie) oraz Źródło (Rutten Mélanie) - filozoficznie i onirycznie o dorastaniu, dorosłości i dzieciństwie. Całość wzruszająca i fascynująca. Do pooglądania: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2015/12/moj-cien.html

- Mój dom (Durand Delphine) - książka o pewnym niby niepozornym, ale jednak osobliwym domu pełnym tajemnic i absurdalnego humoru. Tu można zaglądnąć do środka: http://www.lupuslibri.pl/2013/03/moj-dom.html

- Muzeum Książki Dziecięcej Poleca - seria reprintów starych wydań klasycznych wierszyków i bajek dziecięcych oraz krótkich opowiadań z magazynów. Zebrano tu polskich mistrzów ilustracji, autorami są między innymi: Bohdan Butenko, Ignacy Witz, Jan Lenica, Teresa Wilbik, Jerzy Flisak i inni.

- Na wysokiej górze (Miłobędzka Krystyna, Chmielewska Iwona) - niezwykła książka. Połączenie zabawy słowem z wieloznaczną grą obrazów. Trudna w odbiorze, wymaga wielokrotnej lektury i raczej nie każdy odnajdzie w niej sens, czy przekaz ważny dla niego. Książka idealna pod względem edycyjnym, doskonałe opracowanie graficzne całości, liternictwo, wyklejki, okładka, nawet brzegi stron - wszystko jest przemyślane. Tutaj świetne recenzje z przykładowymi planszami: http://pozarozkladem.blogspot.com/2014/03/na-wysokiej-gorze.html i https://dybuk.wordpress.com/2014/06/08/na-wysokiej-gorze/ Podobna książka to Czarownica (Iłłakowiczówna Kazimiera (Iłłakowicz I. K.), Chmielewska Iwona), gdzie Chmielewska interpretuje tekst Iłłakowiczówny. Przykładowe plansze: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2015/04/czaro​wnica.html
Kolejną książką w tym swoistym cyklu jest Dopóki niebo nie płacze (Chmielewska Iwona, Czechowicz Józef, Zylberberg Abram) - a tu można o niej poczytać: http://pozarozkladem.blogspot.com/2016/03/dopoki-niebo-nie-pacze.html

- Niebo (Gibert Bruno) i Gęś, śmierć i tulipan (Erlbruch Wolf) - książki o śmierci i stracie. Tutaj większe zestawienie książek o tematyce śmierci: http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2010/11/stara-smierc.html i przykłady z "Nieba": http://wytwornia.com/index.php/s/karta/id/24

- Nietoty (Woynarowski Jakub) - eksperyment formalny. Rodzaj specyficznej gry z symbolami, coś w rodzaju instrukcji obsługi lub uzupełnienia do słuchowiska Radia Kraków. Do poczytania o projekcie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/5699-geometria-zdrady.html

- Nowy Jork (Mahler Zdeněk) - obrazkowy reportaż o Nowym Jorku. Książka z historią (opisana jest w nocie wydawcy) i bardzo ładną prezencją: http://stasiekpoleca.blogspot.com/2012/01/nowy-jork.html

- Nussi i coś więcej (Bieńczyk Marek) - o książce z noty wydawcy: "(...)pełna humoru opowieść o króliku, który do życia w Lesie wnosi ducha Miasta, a wraz z nim powiew nowoczesności i nowe trendy, to z jednej strony dobra rozrywka, z drugiej strony – punkt wyjścia do stawiania pytań o sensowność ulegania modom i pogoni za tym, co nowe i atrakcyjne, o tożsamość, o tolerancję i, wreszcie, o prawdziwą przyjaźń(...)". Ilustracje można zobaczyć tu: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2012/11/nussi​.html

- O tym można rozmawiać tylko z królikami (Höglund Anna) - picturebook o wyobcowaniu, dorastaniu i konflikcie między potrzebą przynależenie do grupy a zachowaniem odrębności - można zajrzeć do środka: http://www.zakamarki.pl/index.php/o-tym-mozna-rozmawiac-tylko-z-krolikami.html

- O wiadukcie kolejowym, który chciał zostać mostem nad rzeką (Oziewicz Tina, Ignerska Marta) - jedno z opowiadań, które były wydane w książce: O wiadukcie kolejowym, który chciał zostać mostem nad rzeką i inne bajki (Oziewicz Tina) w adaptacji Marty Ignerskiej. O książce można poczytać (i ją pooglądać) tutaj: http://pozarozkladem.blogspot.com/2014/10/o-wiadukcie-kolejowym-ktory-chcia.html

- Oczy (Chmielewska Iwona) - książka o różnicach w postrzeganiu świata przez widzących i niewidomych. O tym jak zmysły wpływają na doświadczanie rzeczywistości (inny świetny przykład: Czarna książka kolorów (Cottin Menena, Faría Rosana)). Precyzyjnie zaplanowana, zmusza do refleksji i estetycznie zachwyca. Przykłady z koreańskiego wydania: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2013/02/oczy.​html, a tutaj więcej o książce: http://kulturaliberalna.pl/2013/03/26/obuchow-dzieciecy-nobel-dla-iwony-chmielewskiej-kl-dzieciom/

- Opowieści z najdalszych przedmieść (Tan Shaun) - najmniej picturebookowa pozycja z tej listy, ale mimo znacznej przewagi tekstu nad ilustracjami, to te drugie nadają tej pozycji wyjątkowy charakter. Niezwykły talent autora do snucia quasi-magicznych historii, które mogłyby wydarzyć się tuż za rogiem, uwidacznia się w tej książce w pełnej krasie. Nawet spis treści jest niezwykły :-) - tu można zerknąć do środka: http://www.lupuslibri.pl/2013/07/opowiesci-z-najdalszych-przedmiesc.html

- Osobliwy gość i inne utwory (Gorey Edward) i Pamiętna wizyta i inne utwory (Gorey Edward) - groteska, surrealizm, purenonses, makabra. Gorey lubował się w takich tematach i widać to w obu zbiorkach. Tekst jest często stylizowany na dziecięcą wyliczankę, ale tematyka tworzy z tym kontrapunkt (np. "Cmentarzyk" to alfabetyczna wyliczanka dzieci, które zginęły w różnego rodzaju wypadkach). Tutaj można podpatrzeć: http://www.znak.com.pl/wirtualnaksiazka,id,3115

- Oto jest... - cykl przewodników po różnych miastach. Nieco przestarzały już (te miasta bardzo się zmieniły od czasu pierwszej publikacji), ale dalej uwodzicielski: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/search?q=oto+​jest

- Otto: Autobiografia pluszowego misia (Ungerer Tomi) - filozoficzna i autobiograficzna książka o Holokauście, koszmarze II wojny światowej i nie tylko. Do podejrzenia: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2012/03/otto.​html

- Para-mara czyli O dwóch takich, co próbują straszyć (Mikołajewski Jarosław) - książka pomyślana jako program telewizyjny. Czy to ma szansę się udać? Tak i to nawet zachwycająco: http://slowemlukrowane.blogspot.com/2014/04/para-mara.html

- Paryż (Sempé Jean Jacques) - graficzna wizytówka Paryża stworzona przez ilustratora Mikołajka. Bardzo ładnie się prezentuje: http://mcagnes.blogspot.com/2014/11/paryz-jean-jacques-sempe-post.html

- Pelerynek i pogoda pod psem (Reek Wouter van) - książka o przyjaźni, eksperymentująca z formami i sposobami opowiadania obrazem (podaję za blogiem Lupus Libri). A tutaj przykłady: http://www.lupuslibri.pl/2014/12/pelerynek-i-pogoda-pod-psem.html

- Pomelo ma się dobrze pod swoim dmuchawcem (Bădescu Ramona, Chaud Benjamin) - to chyba jedyna tutaj książka, która jednoznacznie jest dla dzieci. Ale dorośli też mogą się nią nacieszyć, bo absurdalny humor w niej prezentowany nadaje się dla wszystkich (testowane między innymi na 2 i 87-latkach). Cała seria to jedne z moich ulubionych obecnie książek. Tutaj przykłady różnych tomów z serii: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/search?q=pome​lo

- Prawdziwa bajka (Łoziński Mikołaj, Ignerska Marta) - oksymoron w tytule sugeruje alegoryczną treść, ale ta zdaje się być zwykłą i prostą historyjką. Różnie książka jest odczytywana i wielu zarzuca jej przerost formy nad treścią. Dla mnie najważniejsze są abstrakcyjne ilustracje nadające całości jakiś nierzeczywisty klimat. Do pooglądania: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2013/10/prawd​ziwa-bajka.html i poczytania: http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2013/10/prawdziwa-bajka.html oraz: http://pozarozkladem.blogspot.com/2014/02/prawdziw​a-bajka_9.html

- Przed i po (Aregui Matthias, Ramstein Anne-Margot) - o przemianach, rozwoju i przemijaniu. Bez słów, ale na podstawie dwóch obrazków można samemu stworzyć historię. Do pooglądania: http://www.wydawnictwoformat.pl/pdfs/demo_przed_i_​po.pdf
Tematycznie i w wyglądzie nieco podobna jest 52 tygodnie (Crauzas Anne) - tu można obserwować jak pory roku wpływają na jedną gałąź i jakie ptaki ją odwiedzają: http://zakladka-do-ksiazki.blogspot.com/2015/11/52-tygodnie-anne-crausaz.html

- Ptakty (Mildner Paweł) oraz Ciekawe, co myśli o tym królowa (Mildner Paweł) - zabawa słowem, rytmem, skojarzeniami ze sporą dawką absurdu, a na dodatek ciekawe rozwiązanie graficzne w stylu retro. Do poczytania: https://dybuk.wordpress.com/?s=ptakty i http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2013/10/pawe-mildner-wywiad-i-caa-reszta.html

- Psia kupa (Kwon Jeong-saeng, Jeong Seung-gak) - książka edukacyjna, o wydźwięku ekologicznym i filozoficznym, metaforyczna, traktuje też o akceptacji. Podobnymi tematycznie książkami są O małym krecie, który chciał wiedzieć, kto mu narobił na głowę (Holzwarth Werner, Erlbruch Wolf) i Kupa: Przyrodnicza wycieczka na stronę (Davies Nicola), ale te dwie są bardziej nastawione na aspekt edukacyjny. Próbki: http://pozarozkladem.blogspot.com/2012/08/psia-kupa.html, http://zezuzulla.blogspot.com/2013/01/o-maym-krecie-ktory-chcia-wiedziec-kto.html i http://makiwgiverny.blogspot.com/2010/06/wiek-obrzydliwosci.html

- Regulamin na lato (Tan Shaun) - zbiór zakazów (z jednym nakazem) przestrzegających przed popełnieniem błędu w czasie wakacyjnych zabaw. Ale to malarskie ilustracje są kwintesencją tej książki i dzięki niezwykłemu talentowi autora do tworzenia baśniowej rzeczywistości, ta książka nadaje się dla każdego. Dla tych, którzy dopiero odkrywają świat i dla tych, którzy z nostalgią wracają do czasów młodzieńczych wypraw w nieznane. Tak wygląda: http://www.lupuslibri.pl/2014/07/regulamin-na-lato.html, tak o niej piszą: http://nieparyz.blogspot.com/2014/10/klucze-i-wytrychy-regulamin-na-lato.html oraz http://pozarozkladem.blogspot.com/2014/06/regulami​n-na-lato.html, a tu jest strona autora: http://www.rulesofsummer.com.au/#!aboutus

- Rozmowy zwierząt (Bliuj-Stodulska Patricija) - wycinek noty wydawcy: "Autorka w dowcipny i lekki sposób skłania nas do przemyśleń na ważne tematy. To, jaki morał wyciągniemy z tych historii i czy odnajdziemy siebie wśród zwierzęcych portretów pozostaje naszą indywidualną sprawą, wszak podobno mamy wolną wolę". A tu można zaglądnąć do środka: http://www.papierowka.com/produkt/rozmowy-zwierzat/

- Serce w butelce (Jeffers Oliver) - jeszcze jedna książka o stracie. Także o odnajdywaniu siebie. Piękne rysunki: http://makiwgiverny.blogspot.com/2012/07/serce-w-butelce-oliver-jeffers.html

- Szczęśliwi rodzice (Bourget Laëtitia, Houdart Emmanuelle) - z pozoru epizodyczna historia życia zwykłej rodziny. Istotne są detale, które już na okładce sugerują, że należy się spodziewać symbolizmu oraz licznych metafor. Tak pisze o tej książce Pani Zorro, czyli Monika Obuchow: "W ilustracjach jest coś rozpasanego i zakazanego, pewne tabu, które doskonale uchodzi świadomej uwadze dzieci, jednocześnie sprzedając prawdę o związku mężczyzny i kobiety". A tu przykłady: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2013/09/szcze​sliwi-rodzice.html. Inne spojrzenie na ten temat: Miłość (Desbordes Astrid, Martin Pauline) - i recenzja: http://zmalakafka.blogspot.com/2016/05/329-nie-czytac-w-tramwaju.html. Kolejnym dziełem biorącym się za bary z tym tematem jest: Obie (Bargielska Justyna, Chmielewska Iwona) - a tak o niej piszą: http://www.zamekczyta.pl/obie-joanna-zygowska/

- Szkice z przyszłości (Frankowska Zosia, Ambrożewski Jacek) - książka zachęcająca do snucia futurystycznych i niemożliwych wizji, do oddania się marzeniom o tym, co być kiedyś może. Niezwykłe, choć zapewne dla wielu zbyt dziwne, są ilustracje Ambrożewskiego. Nawiązują do twórczości dziecięcej, ze zniekształconą perspektywą, niedokładnie zaplanowane i po prostu czasem brzydkie. Ilustracje na stronie autora: http://jacekambrozewski.blogspot.com/2012/06/futur​ologia-szkice-z-przyszosci.html

- Tam, gdzie żyją dzikie stwory (Sendak Maurice) - to chyba najbardziej znana książka obrazkowa na świecie, stała się już klasykiem i inspiracją dla wielu twórców, została nawet dwukrotnie sfilmowana. Trochę autobiograficzna (np. dzikie stwory są karykaturą rodziny autora), z uniwersalnym przesłaniem i z pięknymi ilustracjami. Do tego świetnie współgra obraz z tekstem (zmieniające się proporcje obrazu do tekstu na każdej stronie). Do pooglądania: http://lunawchmurach.com/tam-gdzie-zyja-dzikie-stwory/

- Tata ucieka z cyrkiem (Keret Etgar, Modan Rutu) - o marzeniach dorosłych dla dzieci od znanych twórców z Izraela. Książka kontrowersyjna i zakazywana. Tak o niej piszą: http://pozarozkladem.blogspot.com/2011/09/tata-ucieka-z-cyrkiem.html, http://znak-zorro-zo.blogspot.com/2011/07/keret-jakiego-nie-znacie.html oraz http://dybuk.wordpress.com/2011/10/10/tata-ucieka-z-cyrkiem/

- Teodor (Szczodrowska Maria) - prawdziwy artbook, książka autorska, ręcznie zdobiona i doskonale przemyślana pod względem designerskim. Tutaj więcej o projekcie: http://teodor.winwin.org.pl/

- Tuwim: Wiersze dla dzieci (Tuwim Julian), Wiersze dla dzieci (Brzechwa Jan (właśc. Lesman Jan Wiktor)) oraz Wiersze [Wytwórnia] (Kern Ludwik Jerzy) - antologie wierszy klasyków liteartury dziecięcej w brawurowej adaptacji polskich ilustratorów nowego pokolenia. Wiersze niby dla dzieci, ale tutaj najistotniejsze są różnorodne style graficzne: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2013/09/tuwim​.html, http://www.polskailustracjadladzieci.pl/2010/09/za​powiedz-brzechwa-wiersze-dla-dzieci.html i http://ryms.pl/ksiazka_szczegoly/2618/index.html

- Wielkie marzenia (Wechterowicz Przemysław, Ignerska Marta) - wielka książka o wielkich rzeczach. W marzeniach kryje się wielka siła, a ta książka to inspiracja do walki o marzeń spełnienie. Tak wygląda: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2012/03/wielk​ie-marzenia.html?q=wielkie+marzenia

- Wielkie pytanie (Erlbruch Wolf) - próba odpowiedzi na jedno z najważniejszych filozoficznych pytań, trochę jak w książce "Dołek jest do kopania", czyli niby po dziecięcemu, ale ta pozorowana naiwność raczej skłania do większych przemyśleń i autorefleksji. Przykładowe plansze: http://kieszeniejakocean.blogspot.com/2012/04/troc​he-tez-z-powodu-myszy.html

- Wigilia Małgorzaty (Desjardins India, Blanchet Pascal) - historia o przemijaniu, starości i życiu w zapomnieniu. O strachu przed niedołężnością i nieporadnością. Wszystko to w kontekście świąt Bożego Narodzenia. Popatrzcie: http://naregale.blogspot.com/2014/10/wigilia-magorzaty.html

- Włosy mamy (Dahle Gro, Nyhus Svein) - książka o depresji, niby dla dzieci. Ale może dorośli, którzy się z tym problemem zmagają też to docenią (zwłaszcza rodzice). Przykłady: http://makiwgiverny.blogspot.com/2012/01/wosy-mamy-gro-dahle-svein-nyhus.html

- Wojna (Dahle Gro, Dahle Nyhus Kaia) - tym razem o rozpadzie rodziny. Książka nieprzyjemna i uwierająca. Potrzebna. Niekoniecznie dzieciom: http://zmalakafka.blogspot.com/2016/03/314-cenzura-z-tchorzostwa.html

- Wróg (Cali Davide, Bloch Serge) - o wojnie, o wrogu, którego trzeba zniszczyć, o propagandzie i o piekle ideologii prowadzącej do nienawiści. To powinna być lektura obowiązkowa. Bardzo proste wykonanie, a bardzo mocne przesłanie. Do pooglądania i czytania: http://pozarozkladem.blogspot.com/2014/12/wrog.htm​l

- Wszystko gra! (Czerwińska-Rydel Anna, Ignerska Marta) - oglądając tę książkę mam wrażenie, że słyszę przedstawione instrumenty, rozróżniam poszczególne brzmienia - słowem, znajduję się na symfonicznym koncercie. Chyba właśnie za to książka została nagrodzona najważniejszą nagrodą w dziedzinie literatury obrazkowej. I przykłady: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2012/03/wszys​tko-gra.html. Reszta książek z serii: Co tu jest grane? (Czerwińska-Rydel Anna, Bogucka Katarzyna) oraz Co słychać? (Czerwińska-Rydel Anna, Hanulak Monika, Gurowska Małgorzata)

- Zdumiewające opowieści pandy (Muth Jon J.) - buddyzm i zen dla początkujących. Prosta historyjka, jednak daje trochę do myślenia. Nadaje się dla ludzi w każdym wieku. Do tego akwarele Mutha robią oszałamiające wrażenie: http://stasiekpoleca.blogspot.com/2011/09/panda.ht​ml

- Zgubiona dusza (Tokarczuk Olga, Concejo Joanna) - wg noty wydawcy jest to książka o czekaniu, cierpliwości i uważności, ale też pewnie o zagubieniu w codzienności i odnajdywaniu siebie. Przykładowa recenzja: http://kulturaliberalna.pl/2017/11/21/marta-baszewska-recenzja-zgubiona-dusza-tokarczuk-kl-dzieciom/

- Zgubione, znalezione (antologia; Tan Shaun, Marsden John) - malarskie światy stworzone przez Tana są pełne niezwykłości, oniryzmu i magii, a do tego zapełnione absurdalnymi, groteskowymi i niepokojącymi machinami oraz stworami. Wszystkie opowieści w tym tomie traktują o zagubieniu - człowieka, a nawet całych społeczeństw. Więcej o książce wraz z przykładowymi planszami: http://www.cudowneipozyteczne.pl/2015/07/zgubione-znalezione.html#

- Złe sny (Cieślak Ola (Cieślak Aleksandra)) - książka o snach i koszmarach. Straszna i śmieszna, ale przede wszystkim abstrakcyjna i niejednoznaczna. Można zerknąć: http://ryms.pl/ksiazka_szczegoly/840/zle-sny.html

- Zły Pan (Nyhus Svein, Dahle Gro) - przemoc w rodzinie przedstawiona jako nieco baśniowa opowieść. Polecam film animowany na podstawie tej historii, ale nie jest on przeznaczony dla wrażliwych osób. Książka wygląda tak: http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/2014/01/pan-zy.html


Książki o picturebookach:
Polska szkoła książki obrazkowej (Cackowska Małgorzata, Wincencjusz-Patyna Anita)
Książka obrazkowa: Wprowadzenie (antologia; Cackowska Małgorzata, Hallberg Kristin, Kümmerling-Meibauer Bettina i inni)


Dla chcących bardziej poznać świat picturebooków podaję kilka (no trochę więcej niż kilka :-) stron, które regularnie czytam:
- http://ksiazkiobrazkowe.blogspot.com/
- http://obrazkowe.blogspot.com/
- http://znak-zorro-zo.blogspot.com/
- http://pozarozkladem.blogspot.com/
- http://ryms.pl/index.php
- http://www.lupuslibri.pl/
- https://dybuk.wordpress.com/
- stale aktualizowane zestawienie: https://dybuk.wordpress.com/sa-komiksy-dla-dzieci i https://www.facebook.com/pages/Są-komiksy-dla-dzieci/122268991196340
- http://nieparyz.blogspot.com/
- http://stasiekpoleca.blogspot.com/
- http://albubu.pl/
- http://komiks.blog.polityka.pl/
- http://ladneksiazki.blogspot.com/
- http://www.malekruki.com/
- http://www.malaczcionka.pl/
- http://zmalakafka.blogspot.com/
- http://makiwgiverny.blogspot.com/
- http://kokonfantazji.blogspot.com/
- http://slowemlukrowane.blogspot.com/
- http://zakladka-do-ksiazki.blogspot.com/
- http://www.polskailustracjadladzieci.pl/
- http://pstrobazar.blogspot.com/
- http://jarmila09.wordpress.com/

Strony po angielsku:
- http://blog.picturebookmakers.com/
- http://picture-book.com/
- http://www.designofthepicturebook.com/