Ałbena Grabowska-Grzyb to zdumiewająco wszechstronna autorka. Jest neurologiem, specjalistką w dziedzinie zaburzeń psychicznych w przebiegu padaczki u dzieci. Posiadaną wiedzę o działaniu mózgu wykorzystuje w różnorodnych dziedzinach (artykuły naukowe, nowatorska książeczka pomagająca dzieciom oswoić się z epilepsją i sposobami jej leczenia; „Julek i Majka” - seria odwołująca się do ulubionych przez dzieci gier komputerowych, która uczy poprzez zabawę, wreszcie książki dla czytelników dorosłych). Znajomość funkcjonowania ludzkiego umysłu, a zwłaszcza jego umiejętności tworzenia i wykorzystywania mechanizmów obronnych, zainspirowała Ałbenę Grabowską-Grzyb do napisania historii kobiety, która zmaga się z porażającą bezradnością i traumą. Jednak zdaniem autorki człowiek jest istotną silną i bardziej złożoną, niż mu się wydaje…

„Lot nisko nad ziemią” to powieść psychologiczno-obyczajowa. Bohaterką jest Weronika - dorastająca w domu, w którym kultywuje się przeciętność. Jej bezbarwni rodzice zrobili wszystko, by się niczym nie wyróżniać i oczekują, że ich córka podąży tą samą drogą. Szara egzystencja na tyle jednak doskwiera bohaterce, że ta dość wcześnie uzmysławia sobie, jak jej życie ma nie wyglądać. W planach Weroniki wyraźną rolę odgrywają rozwinięte ponad wiek uczucia macierzyńskie. Dziewczyna jest inteligentna (chociaż nieprzesadnie ambitna) i nauczyła się, jak postępować z rodzicami. W porę dostrzega pułapki i rafy, a gdy jej naprawdę zależy, potrafi postawić na swoim. Zaryzykowałabym stwierdzenie, że dość wcześnie uaktywniają się te cechy charakteru, które z czasem odegrają dużą rolę. Weronika bowiem uczy się manipulować otoczeniem, właśnie dzięki temu udaje jej się uniknąć niepożądanej szkoły.

Dziewczyna zdobywa upragniony zawód i wykonuje go z pasją. Pracuje w przedszkolu, a wszyscy (od małych podopiecznych po dyrekcję) są nią oczarowani. Pojawia się idealny partner i wydaje się, że życie zmierza ku ściśle wyznaczonemu celowi. Niestety problemy dopiero nadchodzą. Kobieta przez wiele lat żyje pod presją rodziny i w stresie, gdyż nie może zajść w ciążę. Kiedy ginie Sławek, Weronika uświadamia sobie, że marzenia nigdy się już nie spełnią i jej życie zmienia się w koszmar.

Największą krzywdą, jaką swej córce wyrządzili rodzice, okazało się pozbawienie jej umiejętności nawiązywania relacji społecznych. Weronika była pod tym względem niemal upośledzona. Nie miała przyjaciół, nigdy nie próbowała ich zdobyć. Do życia wystarczyło jej idealne małżeństwo (czy naprawdę idealne?) i dzieci, którym mogłaby oddać się całym sercem. W pewnym sensie żyła w świecie iluzji, którą sobie stworzyła. Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu

Ałbena Grabowska-Grzyb wykorzystała schemat dobrze znany (marzenia i plany, cios w postaci śmierci ukochanej osoby i konieczność ułożenia sobie życia od nowa), ale historię opowiedziała w sposób niebanalny, niespiesznie, realistycznie i bezpruderyjnie budując świat Weroniki i niepostrzeżenie wciągając czytelnika do udziału w psychologicznej grze. Ukłony dla pisarki, nie mogę pozbyć się wrażenia, że pozwoliła swojej bohaterce delikatnie zmanipulować czytelnika… W pewnej chwili zaczynamy tracić grunt pod nogami i do końca lektury czujemy się niepewnie. „Lot nisko nad ziemią” to powieść, której bliżej do „irvingowskich” klimatów niż do nurtu literatury kobiecej. Autorce udało się stworzyć przejmujące studium żałoby. Dowiodła, że w takich wypadkach nie ma gotowych recept, zwłaszcza gdy człowiek pogrążony w żalu nie może bądź nie chce przyjąć pomocy i dobrych rad. W końcu jednak każdy musi sam uporać się z własnymi emocjami i znaleźć sposób wyrwania się z zaklętego kręgu przeszłości. Jak sobie poradziła Weronika i jaką cenę za to zapłaciła? Warto się przekonać.

Polecam.


[Recenzję opublikowałam na swoim blogu]