"»Leksykon zamków w Polsce« składa się z dwóch części. Pierwsza, mająca charakter rozbudowanego wstępu, jest syntetycznie przedstawioną historią zamków polskich i ich problematyki badawczej. Zostały w niej zasygnalizowane wpływy europejskiej architektury obronnej na zamki polskie, a także poruszone dwie, naszym zdaniem ważne, grupy zagadnień. Po pierwsze dotyczące różnic regionalnych, jako że odmienność dziejów poszczególnych prowincji Polski wyraźnie wpłynęła na specyfikę powstających tam zamków. Po drugie poświęcone problematyce walki »starego« z »nowym«, rozumianej jednak nieco odmiennie, niż przywykło się dotąd widzieć, czyli w kontekście relacji między budowlami nowatorskimi a archaicznymi, powielającymi i redukującymi wzory. Myślimy bowiem, że wielość barw średniowiecznego społeczeństwa, a więc i efekty jego wysiłków, także inwestycyjnych, słabo przystają do dychotomiczności obrazu ukazującego relację między dziełami wybitnymi a realizacjami będącymi już tylko wynikiem powtarzania nie w pełni zrozumiałych wzorców.

Zasadniczą część książki stanowi 500 haseł poświęconych zamkom. Choć odmienność losów poszczególnych zabytków, różny stan zachowania oraz skala założeń, a także nieporównywalna wiedza o konkretnych obiektach ograniczają możliwość unifikacji haseł, są one - przynajmniej w założeniu - konstruowane dość jednolicie.

Po informacjach dotyczących opisu zabytku i ewentualnie stanu badań podajemy jego krótkie dzieje, na końcu zaś, szczególnie w przypadku zamków lepiej poznanych, dane dotyczące ich kształtu w poszczególnych fazach użytkowania. Katalog wzbogacają plany omawianych obiektów, rekonstrukcje brył, widoki archiwalne i współczesne fotografie".

(ze "Wstępu")


Leszek Jerzy Kajzer, archeolog, historyk kultury materialnej, badacz architektury obronnej i rezydencjalnej, autor znakomitych prac poświęconych ochronie zabytków. Od dwudziestu lat jest wykładowcą na Uniwersytecie Łódzkim (od 1993 na stanowisku profesora zwyczajnego), a od 1996 roku dyrektorem Instytutu Archeologii i kierownikiem Katedry Archeologii Historycznej. Opublikował ponad 370 prac naukowych i popularnonaukowych, w tym 20 książek, jest członkiem wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych.

Stanisław Kołodziejski, archeolog, stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał na podstawie rozprawy "Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego", obronionej w 1989 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim. Specjalizuje się w archeologii średniowiecza i nowożytności, opublikował ponad 100 prac naukowych i popularnonaukowych.

Jan Salm, absolwent i pracownik naukowo-dydaktyczny Instytutu Architektury i Urbanistyki na Politechnice Łódzkiej, wykładowca w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jest autorem bądź współautorem około 60 publikacji naukowych i popularnonaukowych, opracowań z zakresu ochrony zabytkowych zespołów przestrzennych i dokumentacji badawczych.

[Arkady, 2007]