Jeżeli macie ochotę przenieść się do zapomnianego, przedwojennego świata żydowskich dzielnic Warszawy lub małych, zapyziałych miasteczek, sięgnijcie po opowiadania Isaaca Bashevisa Singera.

„Spinoza z ulicy Rynkowej” to zbiór jedenastu opowiadań. Każde z nich to jakby okruszek folkloru, życia, wierzeń żydowskich. Dziś, choć nie ma już u nas mężczyzn z długimi brodami, ubranych w chałaty i z jarmułkami na głowach, to wciąż żydowska kultura wzbudza mieszane uczucia. Fascynuje swoją egzotyką, wzbudza podziw, gdyż umiała przetrwać w swojej orginalności w obcym, często nieprzyjaznym otoczeniu, wywołuje wrogość, jako coś nie do końca zrozumiałego i poznanego.

Opowiadania Singera mają bardzo prostą konstrukcję; są jednowątkowe i większość z nich jest bardzo króciutka. Ta forma, wartka akcja oraz prosty acz plastyczny język sprzyjają szybkiemu czytaniu.

Mnie szczególnie zafascynowały wątki baśniowe w niektórych opowiadaniach („Szida i Kusziba”, „Czarne wesele”). Zresztą, na dobrą sprawę, we wszystkich opowiadaniach wierzenia ludowe o dybukach, o jejcer hore, mieszają się, a raczej wzajemnie współgrają i przenikają się z ortodyksyjną wiarą judaistyczną. Te powiązania są tak silne, że stanowią jedną, spójną kulturę żydowską.

Czasem opowiadania wydają się naiwne, czasem śmieszą, ale są warte polecenia.