Powieść o polskiej emigracji po powstaniu styczniowym napisał Kraszewski w 1871 r. w Dreźnie, które stało się miejscem jego pobytu od czasu, gdy, zmuszony przez sytuację polityczną w kraju, przybył tu w lutym 1863 r. Świadek emigracyjnego życia, zawarł w tym utworze własne doświadczenia i bezpośrednie obserwacje, a także pewne elementy autobiograficzne. Autentyzm "Na tułactwie" widoczny jest w oyginalnym rysunku postaci, bogactwie realiów społeczno-obyczajowych, w charakterystyce konfliktów i postaw ludzkich - w temperaturze emocjonalnego zaangażowania narratora powieści. Akcja książki, obfitująca w dramatyczne perypetie życiowe głównego bohatera, którego osobiste losy zostały powiązane z postyczniową tułaczką emigrantów, rozgrywa się w Dreźnie i Paryżu, a także w Księstwie Poznańskim i Krakowie.

[Wydawnictwo Literackie]