"Cesarski szaleniec" Jana Krossa to opowieść o Timmo von Bocku, fligiel-adiutancie cara Aleksandra I, który uchodził również za jego najlepszego przyjaciela. Niektórych przyjaźni chyba jednak lepiej się wystrzegać...

Von Bock zawsze "odstawał" od zepsutego petersburskiego towarzystwa, kierując się w życiu niezłomną prawością. Wbrew planom cesarskich koterii, uznających go za świetną partię (a także i samego cesarza, który widziałby go chętnie w roli męża swej nieślubnej córki), ożenił się z miłości, z niejaką Eevą Mattich, córką prostego estońskiego chłopa z Kannuka. Mezalians ten z pewnością dał początek niełasce cara Aleksandra, w którą von Bock popadł. Jednak dopiero szczere aż do bólu, pełne krytyki memorandum, które napisał i wysłał swemu władcy (i rzekomemu przyjacielowi, który zawsze nalegał, by Timmo mówił mu prawdę i tylko prawdę) okazało się brzemienne w tragiczne skutki. Słowo "przyjaźń" traci widocznie swe znaczenie z chwilą, gdy car poczuje się dotkliwie urażony krytyką wycelowaną bezpośrednio w jego osobę...