[Ostrzeżenie: zdradzam, czego w książce nie ma.]


Poszła szkocka agorafobka do biblioteki i napisała książkę o bezkresnych kanadyjskich przestrzeniach, tym bardziej opuszczonych, że akcja dzieje się w roku 1867, kiedy zamiera ożywiony niegdyś na tych terenach handel futrami. Napisała tak, że ponoć nawet Kanadyjczycy dali się nabrać i wzięli autorkę za „jedną ze swoich”.

„Czułość wilków” nie daje się łatwo przypisać do określonego gatunku. Zaczyna się od morderstwa i opowiada o próbach ustalenia, kto jest mordercą, więc to kryminał. Jednak ważniejszy jest chyba aspekt obyczajowy; „Czułość” jest bowiem powieścią o związkach pomiędzy ludźmi. Związkach pomiędzy mężami i żonami, pomiędzy kochankami, pomiędzy rodzicami a dziećmi, pomiędzy współpracownikami. I dla tego aspektu książki nie ma większego znaczenia, czy Penney kiedykolwiek odwiedziła Kanadę, czy też nie: relacje międzyludzkie uchwyciła doskonale. Na szczególną uwagę zasługuje między innymi ta pomiędzy siedemnastoletnim Francisem a o wiele od niego starszym Laurentem, relacja z uwagi na różnicę wieku i doświadczenia skazana na brak równowagi i przez to niezwykle bolesna.

Penney dużo wątków pozostawia niewyjaśnionych i niedokończonych. Nigdy nie dowiadujemy się na przykład, w jaki sposób Lucie wydostała się z zakładu dla obłąkanych, ani dlaczego Francis jako dziecko ubierany był w dziewczęce stroje. Nie wiemy, jak dalej potoczą się losy bohaterów, czy Mackinley da się przekonać, że Parker nie jest mordercą, czy Lucie wróci do męża, co stanie się z Line i Elizabeth, czy Maria kiedykolwiek dowie się o uczuciach Donalda. Obejrzeliśmy wycinek przeszłości, ale, jak w życiu, nie uda nam się zajrzeć w przyszłość. To dobrze. Dzięki temu „Czułość” unika pułapki albo patetycznego zakończenia tragicznego, albo sentymentalnego zakończenia szczęśliwego. Sami możemy zdecydować, co dalej stanie się z bohaterami. Happy end, sad end, po prostu end czy wcale nie end – wybór należy do ciebie.