Książka ta, jak zasugerowałam w tytule, skojarzyła mi się ze słynną powieścią dla dzieci. Zbliżone miejsce akcji: Afryka; zbliżony czas akcji: koniec 19. wieku. To w zasadzie koniec podobieństw. Wilbur Smith nie jest Sienkiewiczem. I dobrze. Nie jest też Coetzeem ani Lessing i to też dobrze. Ustawiłam tych pisarzy w szeregu, bo oni wszyscy pisali o Afryce z punktu widzenia białego człowieka. Białego, który w Afryce był intruzem. Starając się narzucić Afrykańczykom "białą cywilizację", okrutnie ich skrzywdził. W efekcie chodziło przecież o bogactwa naturalne, niewolniczą pracę ludzką, a nie żadną tam "cywilizację i kulturę".

Powieść Wibura Smitha "Poszukiwacze przygód" jest drugą częścią sagi rodu Ballantyne'ów. Bohaterem jest Zouga Ballantyne, który wraz z rodziną przybywa na tereny, gdzie powstają kopalnie diamentów. Trwa diamentowa gorączka. Praca jest ciężka, warunki prymitywne i nie ma pewności, że znajdzie się bogactwo, o którym marzą wszyscy poszukiwacze. Nie wszyscy jednak zadowalają się samymi tylko diamentami. Chcą władzy nad tą ziemią, chcą ją wydrzeć rdzennym mieszkańcom. Wykorzystują ich naiwność, zabobonną wiarę w czary i przepowiednie, wewnętrzne konflikty, ale także własną przewagę techniczno - militarną. Plemię Matabele ma dzielnych wojowników, król Lobengula stara się chronić swój kraj, swoich ludzi przed inwazją białych. Czy uda mu się? Wszyscy chyba znamy odpowiedź. Kolonializm okazał się potężną siłą.

Smith napisał pasjonującą powieść przygodową, a jednocześnie pokazał w sposób niezwykle ciekawy, jak wyglądało starcie dwóch światów, dwóch kultur, dwóch cywilizacji. Pokazał okrucieństwo białych. W niezwykle fascynujący sposób przedstawił obyczaje i sposób życia plemion afrykańskich u schyłku ich niezależnej egzystencji. W powieści Smitha szala sympatii przechyla się na stronę czarnych mieszkańców Afryki. Chociaż rozmaitość postaci daje obraz mozaikowy i pełny.

Książka jest przede wszystkim pasjonującą opowieścią przygodową. Piękna opisowa proza nie nudzi i, mimo że powieść jest pokaźnych rozmiarów, pisana drobnym drukiem, czyta się szybko i z przyjemnością. Opisy przyrody, choć obrazowe, są zwięzłe, akcja wartka z wieloma zaskakującymi zwrotami, bohaterowie barwni i ciekawi. Nic dziwnego, że po książki Wilbura Smitha sięgają twórcy filmowy. Są one jakby gotowymi scenariuszami.

Z pewnością sięgnę wkrótce po następną książkę tego autora. Lektura nie jest trudna, ale wartościowa i satysfakcjonująca.



Twardzi ludzie (Smith Wilbur)