Kim była Emma Hamilton?

Dziś powiedzielibyśmy – celebrytką. Jedną z najczęściej portretowanych kobiet końca XVIII wieku, o zdolnościach aktorskich, prezentowanych między innymi Goethemu. Przyjaciółką Marii Karoliny Habsburg, żoną Sir Williama Hamiltona, długoletniego ambasadora brytyjskiego przy Królestwie Neapolu, wreszcie kochanką słynnego admirała Horatia Nelsona i matką jego córki. To wszystko osiągnęła kobieta wywodząca się z nizin społecznych (była córką ubogiego kowala). Sam życiorys Emmy mógłby posłużyć za kanwę świetnego romansu lub sagi historycznej. U Susan Sontag pozostaje jednak tylko postacią drugoplanową w "Miłośniku wulkanów", będącym powieścią tylko z pozoru.

Czym jest więc ta książka i kto jest jej głównym bohaterem?

Tytułowy miłośnik wulkanów to Sir William Hamilton (zwany Cavaliere). Prekursor wulkanologii, obserwator Wezuwiusza, godny następca Pliniusza Starszego. Jednocześnie miłośnik innego wulkanu: wulkanu energii, jakim jest jego druga żona - Emma. Warstwa fabularno-historyczna, skupiająca się na tym, jak doszło do powstania przedziwnego trójkąta miłosnego małżeństwa Hamiltonów z admirałem Nelsonem, stanowi tylko pretekst do przedstawienia przemyśleń jednej z najznakomitszych eseistek XX wieku, jaką jest Susan Sontag.

O czym traktuje ten zbeletryzowany esej?

Tematów jest bardzo wiele, każdy przedstawiony w niezmiernie intrygujący sposób. Od rozważań na temat natury kolekcjonerstwa, przez politykę, miłość, wartość sztuki, starzenie się, aż po myśli o naturze rewolucji. Tak szeroki zakres sprawia, że bezcelowe jest przedstawianie szczegółów. Jako czytelnik, zachwycony głębią niektórych stwierdzeń i maestria języka, myślałem o tym, by wynotowywać sobie najwartościowsze fragmenty. Zrezygnowałem, gdy okazało się, że musiałbym przepisać przynajmniej połowę tekstu.

"Miłośnika wulkanów" należy czytać powoli i uważnie, smakując każde zdanie. W zamian otrzymamy pierwszorzędną ucztę intelektualną.