Fascynująca podróż do egzotycznych krajów, ucieczka w nieznane, wyprawa pełna przygód – to dziecięce marzenia niezależne od warunków życia i miejsca zamieszkania, a także temat wykorzystany wielokrotnie w tekstach kultury. Tego typu podróże różnią zwykle jedynie przyczyny. Niektóre z nich, jak konflikt pokoleniowy, ciekawość świata, są niezależne od wieku bohaterów („Pinokio”, „Przygody Tomka Sawyera”, „Szaleństwo Majki Skowron”, „Przypadki Robinsona Crusoe”), inne to skutek sytuacji społeczno-politycznej („W pustyni i w puszczy”, „300 mil do nieba”) czy osobistej, rodzinnej („Władca Lewawu”, „Ten obcy”, „Zaginiona”). Serial telewizyjny „Ucieczka-wycieczka” znakomicie łączy te dziecięce marzenia z bezpieczną ich realizacją.

Podróż i towarzyszące jej przygody bohaterów to także kanwa fabuły utworu Anny Onichimowskiej „Gdzie jesteś, tatusiu?”, który z tego względu wpisuje się w gatunek powieści podróżniczo-przygodowych. Jednak jej główny temat – poszukiwanie ojca przez dzieci – stanowi także odniesienie do problemów współczesności, sprawiając, że ma charakter społeczno-obyczajowy.

„Gdzie jesteś, tatusiu?” to druga część opowieści o rodzinie Kuby i Pawła ukazanej w „Dalekim rejsie”. Kiedy ich ojciec opuścił rodzinę, Kuba miał niewiele ponad pięć lat, Paweł – o rok więcej. Rozstanie przeżywał szczególnie młodszy syn. Dzieci wychowuje matka, którą w trudnych chwilach wspiera dziadek chłopców. Bracia bardzo tęsknią za ojcem, wyobrażają sobie, że wkrótce powróci, marzą o dalekim rejsie w jego poszukiwaniu. W „Gdzie jesteś, tatusiu?” następuje niespodziewana realizacja ich planów. Przyczynia się do tego list z polskiej ambasady w Maroku. W jaki sposób rodzina wykorzysta zawarte w nim informacje? Kto pojedzie do Maroka?

Mimo starań matki chłopców, tęsknią oni za ojcem i szukają męskiego autorytetu. Najpierw był nim dziadek, w „Gdzie jesteś tatusiu” – przypadkowo spotkany, ale imponujący im swoimi cechami ktoś inny, kogo tak wspominają: „Dużo rozmawialiśmy z (...): opowiadał nam różne historie ze swoich podróży, uczył nas nawigacji, pokazywał chmury i mówił, co mogą znaczyć, a kiedy robiło się ciemno, gwiazdy i konstelacje”[1]. O mającym nastąpić pożegnaniu z nim Paweł mówi ze wzruszeniem: „Chciałem mu powiedzieć, że zaczął mi już troszeczkę przypominać tatę, chociaż wcale nie był do niego podobny. I jeszcze, że nigdy go nie zapomnę. Ale jakoś nie potrafiłem. Zrobiłem to samo, co Kuba – objąłem go tylko niezgrabnie i przytuliłem się mocno. Z całych sił”[2].

Książka Anny Onichimowskiej to pełna wdzięku i subtelności opowieść o rodzinie: o tęsknocie, trudzie ratowania rodzinnych więzi, potrafiącej przetrwać rozstanie miłości, marzeniach o byciu razem w bezpiecznym domu...


---
[1] Anna Onichimowska, „Gdzie jesteś, tatusiu?”, wyd. Nasza Księgarnia, 2000, s. 74.
[2] Tamże, s. 80.