„Les Fleurs du mal” (wyd. 1857) Charlesa Baudelaire’a to arcydzieło literatury francuskiej, liryczny pamiętnik poety, w którym rozważane, przedstawiane są między innymi takie tematy i motywy, jak Bóg, szatan, sztuka, piękno, brzydota, grzech, śmierć, miłość, kobieta, codzienność wielkiego miasta. Baudelaire poruszył w tym tomie poetyckim tak wiele spraw, że nie sposób opisać ani nawet wymienić każdej z nich, przede wszystkim jednak zawarł w „Kwiatach zła” cząstkę siebie samego. W liście do Ancelle’a z 18 lutego 1866 zwierzał się: „W tej książce okrutnej zamknąłem całe moje serce, całe uczucie, całą moją religijność, całą nienawiść. Oczywiście będę pisał zupełnie co innego, będę się zaklinał na wszystkie świętości, że to czysta sztuka, afektacja, żonglerstwo; i będę kłamać jak wyrywający zęby szarlatan”[1].

„Kwiaty zła” wyrażają niepokoje twórcy rozdartego między sprzecznościami, poszukującego sensu życia i sensu sztuki, niemogącego odnaleźć się w świecie coraz bardziej gwałtownego rozwoju (zagrażającej indywidualności jednostek) przemysłowo-miejskiej cywilizacji. J. Heistein stwierdził: „»Kwiaty zła« uważa się za zbiór prekursorski poezji dekadenckiej, przynoszącej wizję niewiary w postęp, niewiary w siebie (…)”[2]. Poetyka tomu opiera się w głównej mierze na kontrastach (poszczególnych wierszy, obrazowania, metafor), mimo to zdaje się on mieć wewnętrznie spójną konstrukcję.

„Kwiaty zła” to poezja oddziałująca na zmysły i misterna, a przy tym - mimo upływu czasu - nadal wyjątkowa. Baudelaire’a uznać należy za twórcę wykraczającego poza ramy własnej epoki, za poetę ukazującego sztuce nowe możliwości.



---
[1] Fragment listu Baudelaire’a do Ancelle’a z 18 lutego 1866. Cyt. za: Marcel A. Ruff, „Baudelaire”, przeł. A. Olędzka-Frybesowa, wyd. PIW, 1967, s. 130.
[2] Józef Heistein, „Historia literatury francuskiej od początków do czasów najnowszych”, wyd. Ossolineum, 1997, s. 314.