O Papuszy usłyszałam wiele lat temu, jednak dzięki książce Angeliki Kuźniak mogłam na nowo odkryć sylwetkę tej, która chciała być szczęśliwa, ale jakby na przekór wciąż nie była na to „pora i czas”. Nietuzinkowa, obdarzona darem rozumienia przyrody i zaklinania myśli w słowa, całe życie walczyła z przeciwnościami losu. A było ich wiele. Małżeństwo z dużo starszym mężczyzną, bezdzietność, zawierucha wojenna przeżyta na Wołyniu, niezrozumienie przez „swoich” i przymusowe porzucenie wędrownego trybu życia to tylko niektóre z dramatycznych sytuacji opisanych przez Angelikę Kuźniak.

Lekturze książki towarzyszył ogromny smutek, a nawet ból. W mojej pamięci zostały opisy porwania przez męża, wędrówek po dotkniętym rzezią wojennym Wołyniu i dramat Cyganki odrzuconej przez „swoich”. Była silna, jak mówiła: „popłakała sobie, a dalej i tak swoje robiła”[2]. Na szczęście w życiu tej „cygańskiej dziewczyny, co w lesie wyrosła” były też momenty szczęśliwe, takie jak miłość do Witolda czy do przybranego syna Tarzanka. Chwile okupione potwornym bólem rozstania. Była też sława. W zasadzie od początku Papusza (czyli „lalka”) wyróżniała się wśród swoich urodą i sprytem. Ten ostatni był bardzo ważną cechą cygańskiej żony, od której zależało wykarmienie rodziny. Od ludzi z taboru odróżniały ją też umiejętności czytania i pisania, które nabyła również dzięki swej zaradności. Talent do „poetyzmu”[3] okazał się jednak i darem, i przekleństwem, o czym można przeczytać, sięgając po książkę „Papusza” Angeliki Kuźniak.

Dla mnie „błendna poetka”[4], Papusza, jest kobietą, którą cenię za to, że była silna, chociaż duszę miała delikatną, za wrażliwość i odwagę pójścia pod prąd – mimo ceny, jaką zapłaciła.



---
[1] Angelika Kuźniak, „Papusza”, Wydawnictwo Czarne, 2013, s. 70.
[2] Tamże, s. 33.
[3] Tamże, s. 115.
[4] Tamże.


[Tekst zamieściłam także na swoim blogu]