Jak będzie wyglądać rozdział poświęcony XX wiekowi w "Wielkiej Historii Świata w dwóch tomach" wydanej w War Show City (dawna Warszawa) w roku 2531? Może właśnie tak?

Biedny uczeń, który skorzysta z tego - rekomendowanego przez ministerstwo odpowiedzialne - podręcznika. Pomyśli, że napisał go jakiś neurotyczny, depresyjny wariat, a promuje go banda równie stetryczałych starców z profesorskimi(?) tytułami. Ja mam się gorzej - wiem że spojrzenie jest prawdziwe. Choć może trochę subiektywne. Ale jakie odczucie takim nie jest?

Książka to okrutna. Jak stulecie, któremu jest poświęcona. Wywód został poprowadzony z błyskotliwością charakteryzującą najzdolniejszych prozaików, choć - w sumie - to rodzaj, trochę publicystycznego, trochę historycznego eseju. Niektóre zestawienia, nagłe przeskoki w chronologii i tematyce, mogą początkowo szokować, ale mają niebagatelny atut: zmuszają do myślenia.

Co łączy obozy koncentracyjne z fenomenem barbie, lalki o dużych piersiach, szerokich biodrach i wąskiej talii? Nie, nie tylko bliskie sąsiedztwo na kartach książki. Kolejne obrazki, banalne lub nie, czasem przerażają, czasem zaskakują naiwnością opisanych w nich postaw. I ta huśtawka skojarzeń, problemów, wrażeń tworzy zadziwiająco spójną całość. O niezbyt optymistycznym wydźwięku.

No cóż, w styczniu to Czesi rządzą, a "Europeana" jest pozycją wybitną. Taka niepozorna książeczka.

---
Europeana: Zwięzła historia XX wieku (Ouředník Patrik)