Współcześnie obserwuje się coraz większą znieczulicę wobec drugiego człowieka. Problemy, które bezpośrednio nie dotykają danej osoby, nie są przez nią zauważane.

Warto pomyśleć, skąd się to bierze, poszukać źródła problemu.

Wszechobecna komputeryzacja, telefonizacja wprowadzają w życia człowieka cyberprzestrzeń oddalenia, istnienia na odległość, niewrażliwość na gesty i emocje. Tak trudno mówi się o sprawach niewygodnych. Wstyd nam się przyznać, że się źle czujemy, że mamy problem, małe poczucie własnej wartości, że nie doceniamy innych, nie umiemy pochwalić ani przyjąć pochwały, lekceważymy obietnice i odpowiedzialność za słowo, powierzchownie traktujemy przyjaźń... Wstydzimy się mówić o wielu innych problemach, z którymi mierzymy się każdego dnia...

Warto więc wprowadzić do codziennego czytania dziecku książkę Roberta Myślińskiego pt. "Siedem supełków. Bajki, które pomagają wychowywać". Jest to pozycja niezwykła, zmuszająca do rozmaitych przemyśleń, ale nade wszystko życiowa, praktyczna. Ponadto książka jest zrozumiała, obrazowo omawia tematy w zasadzie abstrakcyjne. Wspaniale działa na wyobraźnię dziecka oraz kształtuje jego świat wartości.

Bohaterką i narratorką opowiadanych historii jest Śnica Piana - upersonifikowana gaśnica pianowa, która pogubiła literki, ponieważ jest dość stara i odrapana. Jest też bardzo doświadczona i wiele widziała. Rozdział „Poznajmy się” podaje genezę imienia oraz powód wyznaczenia na narratora tej właśnie postaci. Pobudza tym dziecięcą ciekawość, tak niezbędną do skupienia uwagi.

Następujące po nim siedem bajek jest jak kolejne dni tygodnia, co ma wymiar symboliczny - pokazuje wagę spraw poruszanych na kartach tej książki. Według Doroty Zawadzkiej, autorki przedmowy, rodzice wraz z dziećmi „przenoszą się w bajkowy świat dziecięcych marzeń i pragnień”[1]. Śnica Piana staje się przewodniczką, kimś, kto „pomoże zrozumieć dziecięce lęki i obawy. To w końcu ktoś, kto jest mądry mądrością wszystkich gaśnic pianowych…”[2]. Gaśnica chce przekazać dzieciom mądrość pokoleń.

Bajki „supełkowe” przypominają o sprawach ważnych (dawniej wiązano supełki na chustce, by o czymś pamiętać). Mają też stać się pretekstem do przypominania o tych sprawach przy różnych okazjach. „Niech te supełki staną się punktem wyjścia do rozmowy o tym, co w życiu jest najważniejsze”[3].

Odbiorcami bajek wychowawczych Myślińskiego powinny stać się dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, chociaż teksty są uniwersalne i nadają się też dla dzieci starszych (do czytania samodzielnego lub przeczytania przez opiekunów) - wyjątek stanowi opowiadanie pierwsze, którego akcja rozgrywa się w przedszkolu (choć można ewentualnie zmienić miejsce akcji na szkołę).

Opowiedziane historie są wyjątkowe i odwołują się do prostych, znanych dzieciom realiów (sklep, cukiernia, mieszkanie, park, przedszkole itp.). Każda bajka poprzedzona została omówieniem przeznaczonym dla rodziców. Ich autorką jest znany w Polsce psycholog rozwojowy, pani Dorota Zawadzka. Komentarze ujmują istotę poszczególnych tekstów, wyłuszczają wnioski i zawierają sugestie do dyskusji z dziećmi.

Teksty polecam także nauczycielom i pedagogom szkolnym. Znakomicie nadają się na zajęcia biblioterapeutyczne, ale również na zajęcia rewalidacyjne z dziećmi, u których orzeczono niepełnosprawność, dyslektykami czy potrzebującymi wzmocnienia rozwoju psychospołecznego.

Celem takich zajęć uczynić należy:

- wzmacnianie funkcji wychowawczej rodziców;
- poznanie i poszanowanie ogólnoludzkich i ponadczasowych wartości;
- przygotowanie do życia w społeczeństwie; integracja grupy;
- rozwijanie wyobraźni oraz empatii.

Oto przykład, jak można zacząć przygotowywanie zajęć z wykorzystaniem „Supełków”:

„SUPEŁEK PIERWSZY: »Obuwie modne i wygodne«, czyli każdy z nas jest wyjątkowy”.

Cele szczegółowe:

- doskonalenie pamięci krótko- i długookresowej;
- przełamywanie stereotypów myślenia;
- poszanowanie godności płci odmiennej;
- poszerzanie słownictwa czynnego i biernego;
- doskonalenie umiejętności słuchania i komunikowania się z innymi ludźmi.

Wnioski po pierwszym temacie:

- świat jest różnorodny, ludzie mają prawo do indywidualności;
- każdy człowiek jest wyjątkowy i niepowtarzalny, ma inne talenty i umiejętności;
- kłótnia nie prowadzi do rozwiązania problemu; tylko zgoda buduje.

Ciepłe historie, mądre wnioski dotyczące życia, zrozumienie siebie i innych, nauka tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka... „Siedem supełków” wspomoże rodziców i nauczycieli w wychowaniu dzieci, uwrażliwi ich na problemy współczesnego świata, wzmocni osobowość oraz wiarę w siebie.


---
[1] Dorota Zawadzka, „Wstęp do supełków, czyli kim jest Śnica Piana?”, [w:] Robert Myśliński, „Siedem supełków. Bajki, które pomagają wychowywać”, wyd. Papilon, 2007, s. 6-7.
[2] Tamże, s. 6-7.
[3] Tamże, s. 7.