Dodany: 21.05.2013 08:29|Autor: Tsuisou
Przetrwa najsilniejszy
Nowe istoty wyrastają na oczach ludzi i z ich udziałem. Rozwijają się, tworzą swój hermetyczny świat i stają się realną alternatywą dla dominacji człowieka na Ziemi. Taką wizję świata przedstawił nam Karel Čapek, jeden z najważniejszych czeskich pisarzy XX wieku. Stworzył on antyutopijne dzieło science fiction o charakterze wizjonerskim, przedstawiające świat lat 30. dwudziestego wieku, okres wielkich niepokojów i wzrastających napięć, rodzących się totalitaryzmów. Čapek przeczuwał, że może dojść do kolejnej wojny światowej, o nie znanych dotąd rozmiarach, w której ucierpią miliony ludzi.
Trudno znaleźć ewidentnego głównego bohatera książki, którego losy byśmy śledzili. Takich postaci jest kilka, ale nie one są najważniejszymi elementami dzieła. Powieść składa się z trzech części. Pierwsza ma kształt typowego opowiadania, poznajemy w niej świat na podstawie losów paru postaci. Tutaj rozpoczyna się fabuła: kapitan van Toch na jednej z wysp indonezyjskich odkrywa nowy gatunek jaszczura. Okazuje się, że jest to inteligentne zwierzę potrafiące posługiwać się narzędziami. Daje się bardzo łatwo wytresować i wykorzystywać do celów zarobkowych. Po pewnym czasie van Toch rozszerza swoją działalność na cały świat, sprzedając płazy do prac typowo morskich. Okazuje się jednak, że jaszczury są dużo bardziej inteligentne, niż sądzono. Dwie kolejne części mają inną strukturę: są to relacje, w których dominują wycinki z gazet, sprawozdania, reportaże z poczynań polityków. Autor w ten sposób pokazuje ludzką głupotę i bagatelizowanie problemu. Okazuje się, że chciwość ludzka jest nieokiełznana. Zarobek dla człowieka staje się najważniejszy, a negatywne rezultaty nikogo nie interesują. Początkowo ludzie bardzo pozytywnie podchodzą do rozmnażania się jaszczurów: proces ten jest błyskawiczny, populacja płazów szybko rośnie, a co za tym idzie - rosną dochody ich właścicieli. W rezultacie w niedługim czasie liczba nowych istot przewyższa wielokrotnie liczbę ludzi. Dodatkowo wyłania się nowa, tzw. czysta, rasa jaszczurów, pragnąca przestrzeni życiowej.
Powieść ta jest ewidentnym nawiązaniem do rozwijającego się w Niemczech faszyzmu i relacji pomiędzy III Rzeszą a resztą Europy, gdzie państwa takie jak Anglia czy Francja całkowicie bagatelizują to, co się dzieje, zezwalając na ekspansywne ruchy Niemców. Nawet Adolf Hitler ma w niej swój odpowiednik. Politycy nie zważają na przestrogi filozofów i wizjonerów. Okazuje się, że rezultaty tego mogą być straszne. Čapek bardzo trafnie przewidział przyszłość.
"Inwazja jaszczurów" została napisana bardzo dawno, jednak do dziś nie straciła aktualności. Myślę, że świat pod wieloma względami się nie zmienił od tamtego czasu. Można przyjąć, że gdyby jej akcja toczyła się w naszej współczesności, miałaby ten sam kierunek i skutek.
Obowiązkowa pozycja dla fanów science fiction i nie tylko. Bardzo ciekawe połączenie satyry na ludzką głupotę i naukowej wizji - wydaje mi się, że zaciekawi każdego czytelnika.
(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.