Użytkownik: dot59 28.11.2007 17:04 napisał(a):
Odpowiedź na: Ja interesuję się literat... | nyka Sądzę, że pojęcie to będzie tak długo aktualne, jak długo widoczna będzie pewna odrębność kulturowa między poszczególnymi regionami Europy. W zasadzie można by użyć pojęcia "literatura słowiańska", chociaż nie w pełni się to pokrywa z terenem Europy Środkowej i Wschodniej (bo słowiańszczyzna sięga dalej na południe, po kraje byłej Jugosławii, a w środku tkwi jak rodzynek kraj używający języka absolutnie odmiennego, tj. Węgry. Nawiasem mówiąc, zawsze się zastanawiam, jak oni się oparli zesłowiańszczeniu, skoro np. w zachodnie obszary Polski i Czech wkradło się mnóstwo wpływów niemieckich?).
Wydaje mi się, że można tu zaliczyć pisarzy wywodzących się ze wspomnianych terenów (nawet jeśli przez pewien okres swego życia tam nie zamieszkują/ zamieszkiwali), o ile w swojej twórczości odnoszą się do tamtejszych realiów. Przykładem np. Dubravka Ugresić, która, choć przebywa w USA, w dalszym ciągu jest bardziej pisarką chorwacką zamieszkałą w USA, niż pisarką amerykańską. Natomiast wahałabym się przed zaliczeniem do twórców środkowoeuropejskich np. Josepha Conrada, który, choć Polak z pochodzenia, pisał tylko po angielsku i akcję swych utworów lokalizował poza granicami Polski.
Czy jest coś wspólnego? Myślę, że - przynajmniej w odniesieniu do twórców współczesnych, ale nie najmłodszych - na przykład doświadczenie życia w komunizmie, które chcąc nie chcąc zmienia w jakiś sposób optykę spojrzenia na rzeczywistość.

Użytkownik: nyka 28.11.2007 19:09 napisał(a):
Odpowiedź na: Sądzę, że pojęcie to będz... | dot59 Ciekawa odpowiedź. Ale jeśli wspólna rzecz jest „doświadczenie życia w komunizmie, które chcąc nie chcąc zmienia w jakiś sposób optykę spojrzenia na rzeczywistość“, to znacy, że pojęcia literatury Europy Środkowej jest czysto historycznym i że ten region wykształtował komunizm.

Użytkownik: dot59 28.11.2007 20:55 napisał(a):
Odpowiedź na: Ciekawa odpowiedź. Ale je... | nyka Ależ nie tylko! Komunizm wszak panował i na Kubie (ba, dotąd panuje), i w Chinach, a przecież trudno powiedzieć, że tamtejsza literatura jest bliźniaczo podobna do naszej, czeskiej czy rosyjskiej! Miałam na myśli jedynie ostatnie, powiedzmy, 50 lat, a przecież na kształt literatury na przestrzeni czasu wpływają także i inne uwarunkowania historyczne (chociażby kształt monarchii w poszczególnych epokach, przebieg wojen itd.), i odmienności kulturowe nawet z czasów przedchrześcijańskich. Inne były mity i legendy Rzymian, na przykład, inne Celtów, a inne Słowian, i to w jakimś stopniu miało odzwierciedlenie w literaturze wcześniejszych epok. Nieco inaczej rozwijała się literatura polska w obszarze wpływów austriackich (Austria, notabene, geograficznie też chyba zalicza się do Europy Środkowej), a inaczej pod zaborem rosyjskim. Ja nie mam w tym względzie wiedzy fachowej, moje domysły są intuicyjne - myślę, że ktoś, kto się o tym uczył na studiach, potrafiłby może rzecz trafniej zdefiniować.

Użytkownik: nyka 28.11.2007 22:10 napisał(a):
Odpowiedź na: Ależ nie tylko! Komunizm ... | dot59 Kulturalna geografia jest dla mnie też zagadką. Na stronie literackiej nagrody Europy Środkowej Angelus pisze: „Do Nagrody wydawcy mogą zgłaszać dzieła autorów żyjących, pochodzących z 21 krajów: Albania, Austria, Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Macedonia, Mołdawia, Niemcy, Polska, Rosja, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Ukraina, Węgry.“
W The Columbia Guide to the Literatures of Eastern Europe Since 1945 chodzi o literaturach takich krajów jak Albania, Bośnia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Węgry, NRD, Macedonia, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja i Słowenia.
Ale ją określam raczej intuicyjnie, jak w książke Stasiuka „Jadąc do Babadag“.

Użytkownik: dot59 29.11.2007 17:00 napisał(a):
Odpowiedź na: Kulturalna geografia jest... | nyka I tak chyba najlepiej...
A propos Stasiuka, znasz już najnowszy jego tytuł "Dojczland" (jak sama nazwa wskazuje, jest to reportaż-refleksja z peregrynacji po Niemczech)? Ja jeszcze nie, ale mam zamiar przeczytać.

Użytkownik: nyka 29.11.2007 17:48 napisał(a):
Odpowiedź na: I tak chyba najlepiej... ... | dot59 Oczywiście znam :) Teraz mieszkam w Dojczlande. Jeśli ciekawo zdanie niemców, możesz przetyczać jeden artykul po angielsku: http://www.signandsight.com/features/1600.html

Chciał bym zdobyć tę książkę:)

Użytkownik: lapsus 30.11.2007 20:21 napisał(a):
Odpowiedź na: Ja interesuję się literat... | nyka Jestem po lekturze "Europy z płaskostopiem" Aleksandra Kaczorowskiego, gdzie autor, zresztą redaktor Gazety Środkowoeuropejskiej w GW, stara się odpowiedzieć właśnie na to pytanie. Książka zawiera kilkanaście rozmów z intelektualistami czeskimi, słowackimi, jest tam także Węgier, Słoweniec i Polak. Rozmowy te przybliżają laikom historię i problemy kulturowe tych państw, ale również temat trudnego sąsiedztwa. Szczerze zachęcam do lektury i zdradzę, że Kaczorowski w zakończeniu daje bardzo konkretną odpowiedź na Twoje pytanie - szczególnie jeśli chodzi o aktualność pojęcia.
Kaczorowski jest także autorem świetnej biografii Hrabala, który twierdził, że "postmodern" to to samo co "ostmodern" i że "Europa kończy się za Porzeczną Bramą" (to chyba gdzieś w Czechach)i że babka Andy'ego Warhola była Słowaczką.
Moim zdaniem wszystkie kraje Europy Środkowej są spadkobiercami tradycji Austro - Węgier i jako takie tworzą zupełnie odrębną jakość kulturową. Wg. mnie ta jakość estetyczna, jeśli chodzi o literaturę polską, najpełniej została wyrażona w prozie poetyckiej Brunona Schulza, w jego "realizmie magicznym". Pokazuje to także, jak ważny tutaj był wpływ kultury żydowskiej. Kultura Europy Środkowej to dla mnie także niemieckojęzyczne dzieła Hermana Brocha czy Franza Kafki (Kaczorowski przytacza esej Kundery, który porusza to zagadnienie). Stasiuk rozciąga granice tej kultury jeszcze bardziej na wschód. Właśnie wielokulturowość czyni literaturę środkowoeuropejską zjawiskiem tak fascynującym. Sam uwielbiam czeską literaturę na czele z Hrabalem, czeskie kino i bywam tam często, bo tak czuję, że myśmy coś w tej pogoni za Europą stracili, a u nich wciąż to jest. Przepraszam za długość tego wywodu, ale może na coś się to przyda.

Użytkownik: nyka 30.11.2007 21:22 napisał(a):
Odpowiedź na: Jestem po lekturze "... | lapsus Odpowiedż nie za długa, ale bardzo informatywna. Dzięki za te tytuły, przydą na pewno. Jeżeli fascynuję Cię twórczość Hrabala, to chyba pomyślałeś kiedyś, że jedna z cech literatury tego regionu jest ironia zmieszana z melancholią. Mnie tak zdaję się, że nikt więcej nie ma takiego poczucia humoru jak Hrabal, Szymborska i teraz jeszcze wpadło Kusturica.

Użytkownik: lapsus 01.12.2007 14:17 napisał(a):
Odpowiedź na: Odpowiedż nie za długa, a... | nyka Myślę też, że historia narodów podbitych to ważny element kształtujący właśnie ironię czyli dystans oraz melancholię czyli cierpienie. Bardzo spodobał mi się Twój spis ocenionych książek. Trudno mi się wypowiadać na forum w sposób głębszy, dlatego, jeśli chcesz, to zapraszam do rozmowy na skype - mój adres - domanek91.